Fitnat Durmuşoğlu fitnat.d@hotmail.com
Clementina Maria Black’ın mesleği öğretmenlikti, genç yaşlardan itibaren kadın işçi örgütlenmesinde yer aldı. Kadınların çalıştığı ter atölyelerinde yasal asgari ücret için mücadele etti. İngiltere’de kadınların oy hakkı hareketi içinde de yer aldı. Pek çok kitap yazdı, gazete editörlüğü yaptı. Amacı; kadınların daha iyi bir hayat yaşamasıydı…
Clementina Maria Black, 27 Temmuz 1853 yılında Brighton’da avukat, kasaba kâtibi ve adli tabip olan David Black ve eşi Clara Maria Patten’in sekiz çocuğundan biri olarak doğdu. Ana Brighton’daki evlerinde ağırlıklı olarak annesi tarafından laik ilkelere göre eğitim verildi. Fransızca ve Almanca öğrendi. Rembrandt, Rodin ve Millet’in biyografilerini tercüme etti. Clementina sanata, edebiyata, siyasete ve ekonomiye yoğun bir ilgi duyuyordu. Babası, o küçükken ciddi şekilde hastalandı ve iki bacağını da kaybetti. 1875 yılında annesi, hasta kocasını kaldırırken oluşan bir yırtılmadan öldü. En büyük çocuk olarak hasta babaya, yedi kardeşe bakarken bir yandan da öğretmenlik yapıyordu. Boş zamanlarında yazı yazmaya başladı ve 1877 yılında ilk romanı A Sussex Idyll yayınlandı.
Babası öldükten sonra 1882 yılında kız kardeşleri ile birlikte Londra’daki Fitzroy Meydanı’na taşındı ve burada toplumsal sorunlar, edebi eserler ve 18. yüzyıl edebiyatı ile ilgilendi.
Clementina, Olive Schreiner, Dolly Ratford ve Richard Garnett gibi Marksist ve Fabian sosyalistlerle tanıştı. Ayrıca Marx ailesinin, özellikle Eleanor Marx’ın arkadaşı oldu. Sağlık nedenleriyle 1885 yılında arkadaşı şair Amy Levy ile beraber İsviçre ve İtalya’ya bir gezi yaptı. 1886 yılında Londra’ya döndü. Uzun süre kadın işçilerin sorunları ve yükselen sendikal hareketle ilgilendi. 1886-87 yıllarında işsizlerin protesto hareketinde yer aldı. Düşük ücretlere karşı mücadele etti. Women’s Protective and Provident League’e (WPPL) (Kadınları Koruma Birliği) Şubat 1887 yılında sekreter olarak atandı. Kadın işçilerin kendilerini organize etmelerine (toplantılar düzenleme, politikacılarla buluşma, fon toplama, sendika kurma) yardım eden sosyalistler ve sendikacılarla birlikte çalıştı. Daha merkezi Bloomsbury semtinde bulunan birliğin yönetimine geldi. Orta sınıfları harekete geçirmek için makaleler ve açık mektuplar yazdı ve işçileri teşvik ederek sahada eylemciler yaratmaya çalıştı.
Kadın işçi çıkarlarını savunan sendikalar
Clementina, 1888 yılında kadınlara çok düşük ücretler ödeyen işverenlere baskı yapmak, müşterileri ikna etmek için çalışan bir kuruluş olan Tüketiciler Birliği‘nin oluşumunda yer aldı. Amaç, tüketicileri bilinçlendirmek ve onları sadece “insana uygun” ücretler ödeyen ve doğru çalışma koşulları sunan şirketlerden alış veriş yapacak hale getirmekti. Birlik, tercih edilecek veya kaçınılacak şirketlerin isimlerinin belirtildiği “beyaz listeler” ve “kara listeler” yayınlamayı başardı. Clementina Black’in projesi, kitlesel destek olmaması nedeniyle kısa süreli bir başarısızlık yaşasa da, yüzyılın başında Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’da örnek alındı. Tüketicileri güçlendirerek, yoksulluğu gideremeyeceğini biliyordu. İşçilerin, özellikle kadın işçilerin çıkarlarını savunmak için sendikalar kurulması gerektiğine inanıyordu.
1880’lerin sonunda, sendikal hareket ivme ve tanınırlık kazanmaya başladı. WPPL daha sonra hedeflerini daha net bir şekilde ortaya koydu ve 1888 yılında Women’s Trade Union League’e (WTUL) (Kadın Sendikaları Birliği) dönüştü. Clementina buraya fahri sekreter seçildi. Aynı yıl Trades Union Congress’de (TUC) (İşçi Sendikaları Kongresi) Londra Kadın Ticaret Konseyi’nin bir temsilcisi olarak eşit işe eşit ücret için bir önerge sundu. TUC, ekonomik ve sosyal nedenlerle çalışan kadın fikrine karşı çıkan birçok sendikacının isteksizliğine rağmen bu önergeyi kabul etti. Clementina sonraki birkaç yıl boyunca kadınları sendikalara katılmaya ikna etmek için tüm ülkeyi dolaştı.
1888 yılında Bryant & May şirketindeki Match Girls (kibritçi kızlar) grevinin örgütleyicilerinden biri oldu. Fabian Society’de aktifti. Fabian Derneği’nin bir toplantısına davet edilerek, belirli sanayi sektörlerinde ücretlerin düşmesini kınayan ve tüketici birlikleri ile sendikasız işçileri teşvik eden “Kadın Emeği” başlıklı bir konferans verdi. Temmuz 1889’da Clementina Black, üyelerin militan sendikacılığa karşı çıkması üzerine WPPL’den istifa etti. Aynı yıl, Amie Hicks, Clara James ve John Burns ile birlikte Women’s Trade Union Association’ın (WTUA ) (Kadın Sendikaları Derneği) kurulmasına yardım etti.
Kadın işçileri örgütlemek zordu
1890’dan 1891 yılına kadar Clementina, Londra’nın Doğu Yakası’nda bulunan derneğin sekreteri olarak mücadele yürüttü. Temmuz 1890’da Black, Burns’la birlikte bir çikolata fabrikasında kadın işçilerin örgütledi. Onların işverenle ücretler ve para cezaları konusundaki anlaşmazlığını çözmelerine yardımcı oldu. Black’in çabaları taşra kasabalarına da yöneldi. Birçok sendikalı arkadaşıyla birlikte, 1892 yılında kadın fabrika müfettişlerinin atanması lehine yapılan gösterilere katıldı. Yoksul işçileri örgütleme hareketinin başlatılmasına rağmen, WTUA çok sayıda kadın işçiyi etkili bir şekilde örgütlemede büyük zorluk yaşadı. İşverenler ve ustabaşılar, kadın işçiler arasında sendikacılığın ilerlemesini yavaşlatmak için ellerinden gelen her şeyi yaptılar; birçok kadın işçi fabrika, ev ve diğer mevsimlik işler arasında gidip geldi, bu da aktivistlerin sürekli değişim halinde olan ve siyasi bilinci uyuşmayan “dağınık” bir gruba hitap etmesini zorlaştırdı. Bu sırada 1893 yılında ebeveynleri yeni intihar etmiş olan yeğeni Gertrude Speedwell’i yanına aldı.
Dergi editörlüğü yaptı
Clementina Black, yavaş yavaş daha politik bir strateji benimseyerek bir işçi partisinin kurulması yönünde konuşmalar yaptı. İşçilerin başarılarının yasal önlemlerle desteklenmesi gerektiğini savundu. Meclis lobisi yapmaya başladı. Women’s Industrial Council (WIC ) (Kadın Endüstri Konseyi) Kasım 1894 yılında bu mantıkla kuruldu. 1895 yılında Clementina Black’in içinde yer aldığı bu yeni örgüt, kadın işçilerin çalışma koşullarına ilişkin anketler yayınlayarak kamuoyunu ve politikacıları bilinçlendirmek isteyen orta sınıftan kadınları bir araya getirdi. Black, WIC’in başkanı ve Women’s Industrial Council’in dergisi Women’s Industrial News’in editörü oldu ve 1914 yılına kadar yaklaşık 117 meslek üzerine araştırma yaptı. 1894 yılında An Agitator (Ajitatör) adlı kitabını yayınladı, çok başarılı bulunan kitabı sosyalist bir grev lideri hakkındaydı.
Yasal asgari ücret kampanyası
Konuşmacı ve yazar olarak giderek daha aktif hale geldi. Düşük ücreti, sorunun kaynağı olarak gördü ve 1896 yılında Tüketiciler Birliği’nin parçası olarak yasal bir asgari ücret için kampanya yapmaya başladı. Özellikle terzilik sektöründeki kadın ev işçilerinin (genellikle eşi ölmüş veya gündelik çalışan işçilerin eşleri) içinde bulundukları kötü durumla ilgilendi. Haziran 1899 yılında Uluslararası Kadın Konferansı’na katıldı ve burada ev işçilerinin daha iyi yetiştirilmesi için bir konuşma yaptı.
1904 yılında Clementina, Ulusal Terlemeyi Önleme Ligi’nin kurulmasına yardım etti. (işçilere parça başına ödeme yapılıyor ve iş, taşeronlar adına evde veya küçük atölyelerde yapılıyordu.) Clementina Black o sıralarda büyük bir başarı elde eden iki kitap yazdı: 1907 yılında Terli Sanayi ve Asgari Ücret ( Taşeronluk, parça başı ücret ve asgari ücret ) ve 1909 yılında Adèle Meyer ile birlikte Giysilerimizi Yapanlar: Ticaret Kurulları İçin Bir Dava (iş düzenleme komisyonlarının dikkatine bir çalışma). Bu iki çalışmada Clementina, yasal bir asgari ücretin kurulması lehine ekonomik analiz ve propagandayı zekice birleştirdi. “Bırakınız yapsınlar”ın sonuçlarını kınadı ve emek piyasasını düzenlemek için devlet müdahalesi çağrısında bulundu. Diğer WIC liderleri asgari ücret konusunda çok daha çekingen davrandılar, bu da Clementina Black’in 1909 yılında istifa etmesine yol açtı. Ancak, 1909 yılının sonunda belirli sektörlerde asgari ücret belirleyebilecek kurumlar yaratan Ticaret Kurulları Yasası çıktı. Çalışma yaşamının kazandığı bu zafer, Clementina Black’in mücadelesine meşruiyet kazandırdı ve onu toplumsal yasaların genişletilmesini talep etmeye teşvik etti.
Kadınların oy hakkı mücadelesine de katıldı
1900’lerin başında kadınların oy hakkı kampanyasında da aktif çalıştı. Kadınların sadece ekonomik ve sosyal çıkarlarını değil, aynı zamanda siyasi haklarını da savundu. Feminizm ve işçi hareketi arasında köprüler kurmaya çalıştı ve 1906 yılında 257 bin imza ile bir dilekçe hazırlayan Kadınların Bayilik Bildirgesi Komitesi‘nin Onursal sekreteri oldu. Ulusal Kadın Oy Hakkı Dernekleri Birliği (NUWSS) ve Londra Kadın Oy Hakkı Derneği’nin aktif bir üyesiydi. 1910 yılında, kadınların oy hakkını tartışmak üzere Başbakan Herbert Henry Asquith tarafından kabul edilen WIC heyetinde yer aldı. 1911 yılında WIC başkanı olarak görevine geri döndü. Birinci Dünya Savaşı’na giden yirmi yılda, WIC etkili bir lobi grubuna dönüştü ve üyeleri, kadın işçilerin çalışma koşulları konusunda uzman olarak görüldü. WIC, işçi dostu sosyal mevzuatın aşamalı olarak oluşturulmasında önemli bir rol oynadı. Bu başarılara rağmen, WIC liderliği iç eleştirilerle karşı karşıya kaldı. Amie Hicks ve Clara James gibi işçi sınıfı çevrelerinden kadın liderler, WIC’den ayrıldılar. Clementina bu arada 1911 yılında son romanı olan The Linleys of Bath’ı yayınladı.
1912 yılından 1913 yılına kadar NUWSS’un ‘reform için kadın hareketinin organı’ olarak adlandırdığı The Common Cause Gazetesi’nde editör yardımcısı olarak çalıştı. 1913 yılında Londra Kadın Oy Hakkı Derneği’nin başkan yardımcılığına seçildi. Aynı yıl kadının statüsünü iyileştirmeye yönelik çalışmaları resmen tanındı ve ona yılda 75 pound’luk bir emekli maaşı (kamu hizmeti emekliliği) verildi.
1915 yılında Black ve araştırmacı arkadaşları Evli Kadınların Çalışması adlı kitaplarını yayınladılar. Black, kadınların eve geri dönmesini veya alıkonulmasını red etti; aksine, kadınların ekonomik bağımsızlıklarını kazanmalarının iyi olduğunu ve hükümet reformlarının onlara yardımcı olması gerektiğini savundu. Ayrıca, ev işlerinin rasyonelleştirilmesini ve bir havuzda toplanmasını, fidanlıkların yaratılmasının yanı sıra mimaride reform ve aile evlerinin düzenin de kadınların hayatını kolaylaştıracağını söyledi.
19 Aralık 1922 yılında Barnes Surrey’deki evinde öldü ve Londra, East Sheen Mezarlığına gömüldü.
Kaynak
Clementina Black – Spartacus Educational https://spartacus-educational.com
Clementina Black https://stringfixer.com
Black, Clementina (1854–1922) | Encyclopedia.com https://www.encyclopedia.com
BLACK Clementina Maria – Maitron https://maitron. fr › spip › article
Turbulent Londoners: Clementina Black, 1854-1922 https://turbulentlondon.com
27 Temmuz 1853| Clementina Maria Black doğdu – Ekmek ve gül https://ekmekvegul.net
