Haber Merkezi
Avrupa’nın ortasında kadın emeği alanında kurulan 20 yıla yakındır çalışmalarını sürdüren bir kadın derneğinden bahsedeceğiz. Çalıştıkları fabrikaların kapanması ile işsiz kalan kadınların kurduğu dernek, başlangıçta ciddi sorunlar yaşadı. Ama şimdi bir işçi bulma kurumu gibi çalışıyor.
1990’ların başında Avusturya’nın Steyr kentinde bulunan elektronik üreticisi Telefunken ile bir kablo fabrikası olan VTS kapandı, burada çalışan ve vasıfsız işçi olarak adlandırılan 600 kadın işsiz kaldı. İşsiz kadınların sorunlarını çözmek ve onlara meslek eğitimi vermek üzere birkaç kadın bir araya gelerek Steyr Kadın İşçiler Derneğini kurdu.
Dernek 1992 yılından bu yana Styr’da kadın akademisyenlerden tutun da iş arayan ve işini değiştirmek isteyen pek çok kadına eğitim verdi, yardım etti. Dernekte çıraklık eğitimi almamış genç kadınların eğitilmesinin yanı sıra 55+ denilen ve iş bulması daha zor olan kadınlara ve göçmenlere de yardım ediliyor.
Bu kadınların meslek sahibi olması için okullar, kurum içi kurslar ayarlanıyor veya doğrudan şirketlere gönderilerek kadınların staj yapması sağlanıyor, bu yolla pek çok kadın diş teknisyeni, eczacı asistanı ve endüstriyel elektrikçi olarak çalışmaya başladı.
Bugün yılda ortalama olarak 70 kadın bu yolla bir mesleğe sahip oluyor. Bir yerde iş buluyor, kendi işini kuruyor.
Yaşlı genç her kadına eğitim
Kurucu üyelerden biri olan “vasıfsız işçi” Anna Buchberger, kamu fonlarından yararlanmak için başlangıçta çok emek sarf ettiklerini ve ciddi engellerle karşılaştıklarını anlatıyor. Fakat Avusturya’da kadın istihdamını artırmaya yönelik bu tür sivil toplum örgütlerine hangi görüşten olduğuna bakılmaksızın yine de destek veriliyor. 2002’den itibaren kısaca AMS denilen Kamu İstihdam Hizmetleri’nden destek almaya başlamışlar.
Fon aldıktan sonra bir de vakıf kuruluyor. Artık adları bu vakıfla anılıyor. Epey bağışçıları da oluyor bu arada. 2003’ten bu yana eyalet hükümeti ve bazı eğitim şirketleri de bağışta bulunanlar arasında yer alıyor. Kimi durumlarda burada meslek öğrenen kadınlara bağışçı kuruluşlar iş veriyor.
Önce eğitim veriliyor, sonra dernek aracılığıyla staj imkanları da yaratılıyor. Böylece eğitim alanlar mesleklerini pratikle de pekiştiriyorlar.
Vakıf genç kadınları düşük ücretli geleneksel kadın sektörlerinde değil erkek ağırlıklı yüksek ücretli sektörlerdeki işlere göre eğitiyor ve onlara bu iş kollarında staj ve iş olanakları yaratmaya çalışıyor. Böylece emek piyasalarındaki cinsiyet temelli iş bölümünde de gedik açmayı hedefliyor. Bu kapsamda 2002- 2010 yılları arasında “Kızlar ve Teknik” isimli bir kampanya yapılarak, yedi eyalette, genç kadınlar, ebeveynler, öğretmenler bu alandaki işler ve iş olanakları hakkında bilgilendirildiler.
Bilişim teknolojileri ve internet genç kadınlar için umut vaad eden sektörler olarak göründüğü için 2000’lı yıllardan itibaren bu alanda eğitimler verilmeye, staj ve iş olanakları sağlanmaya başlandı. Bu eğitimler hala devam ediyor.
Steyr Kadın Vakfı genç kadınlara yönelik çabalarının yanı sıra “yaşam boyu eğitim” şiarı ile “Kadın İşleri 50+” programı ile 50 yaş üstündeki kadınların bilgi, becerilerini arttırarak işyerinde sağlık konusunda onlara yol göstericilik yaptı.
Eğitimler kadınların durumları ve ihtiyaçlarına göre belirleniyor. Vakıf, kırsal bölgelerden gelen kadınların çocuk bakımı ve başka nedenlerle hareketliliğinin kısıtlı olduğunu kurslara gelemediğini fark edince, bunlara yönelik bir dizi mobil öğrenme atölyeleri örgütlemiş. Bu yolla küçük gruplarda katılımcılara temel beceriler öğretilmeye başlandı. Kadınlara topluluk önünde konuşma eğitimi de verildi. Ayrıca kadınlara iş bulmada veya kendi işini kurmada bürokratik engelleri aşma konusunda da yardım edildi.
Vakıf 2006 yılından itibaren de başka bir kadın grubuna da hizmet vermeye başladı; bunlar sığınma hakkını elde edebilen göçmen kız çocukları ve kadınlardı. Öncelikle yaşam koşullarını iyileştirmeye yönelik olarak başlayan bu programlar, dört yıl sonra geliştirilerek modüler bir eğitim programı ile onlara iş sağlamaya doğru evrildi.
Fabrikalarda şiddete karşı danışmanlar
2013 yılından bu yana göçmen kadınların sosyal hayata katılımı ve emek piyasalarında iş bulma şanslarını artırmaya yönelik yeni çalışmalar da yapılıyor. Bu kurslara katılan iki çocuk annesi bir göçmen kadın, Almanca öğrendi, büro memuru olarak eğitimini tamamladı ve şimdi mülteci bakımında çalışıyor. Bir başka “vasıfsız işçi” otobüs şoförü olurken, bir diğeri de yazar oldu.
Vakıf eğitim alamamış ve eğitime ulaşmada dezavantajlı olan kadın gruplarına yönelik yeni öğrenme yöntemlerini geliştirmek için Avusturya çapında “sonsuza kadar öğren” adlı bir ağ da kurdu. Bu ağ kadınlara bilişim teknolojilerine başlama ve bilgilerini yenileme olanağı sunuluyor. Bölgede bilişim sektöründe 300 tane yeni iş olanağı açıldığını gören vakıf bu çabalarını hızlandırdı ve özel BT kursları vermeye başladı. Bazı kadınların bu kurslara gelemeyeceğini fark ettiklerinde ise onlara yönelik kendi kendine öğrenme, çalışma materyalleri geliştirdi.
Fabrikalarda çalışan kadın işçiler de vakfın elini uzattığı bir başka kesim. Buralarda kadınların kendi sorunlarını dile getirme konusunda zorlandığını gördüklerinde her fabrikaya kadın danışanlar göndermeye başladılar. Bunlar eğitim almada, staj yeri bulmada, işte ve aile içinde uğradıkları şiddet karşısında kadınlara yardımcı oluyor, yol gösteriyorlar.
