cinsiyete dayalı ücret farkı

“Çoğu çalışan, ne kadar kazandığı hakkında konuşmaktan hoşlanmaz. Birçoğu da konuşmaktan korkar. Ancak bu tabuyu yıkmak hayatı değiştirebilir- özellikle de kadınlar ve beyaz olmayan insanlar için.” The Guardian yazarı Coco Khan’ın haberini paylaşıyoruz.

AB’nin geçen ay kabul ettiği ücret şeffaflığı yönergesi ne anlama geliyor? Ücret şeffaflığı önlemleri, cinsiyete dayalı ücret farkını gerçekten azaltabilir mi? Üç ayrı üniversiteden akademisyenler Sara Benedi Lahuerta, Katharina Miller ve Laura Carlson’un birlikte kaleme aldığı değerlendirme yazısını paylaşıyoruz.

ILO verilerine göre, dünyada cinsiyete dayalı ücret farkı azalmıyor. Aynı/eşdeğerde iş yapmalarına karşın kadınlar, erkeklerden düşük ücret alıyor. Öte yandan AB, ücret eşitliği için önemli bir adım atmak üzere. Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı ücret şeffaflığı yönergesinin, önümüzdeki günlerde Konsey’de onaylanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Dünyada ücret şeffaflığı politikaları, son 10 yılda yaygınlaştı. Ülkeden ülkeye değişen bu politikalar görece yeni olduğu için bu konuda yapılan araştırmalar sınırlı. Mevcut araştırmaların çoğu, ücret şeffaflığının cinsiyete dayalı ücret farkını azalttığını ortaya koyuyor. Ancak bu azalma, çoğunlukla erkek ücretlerinin baskılanmasından kaynaklanıyor.

Eşdeğerdeki işler için eşit ücret, ILO’nun 1951’de kabul edilen 100 No’lu sözleşmesiyle kadınlara tanınmış olan bir hak. Sözleşmenin kabulü üzerinden 70 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen cinsiyetler arası ücret farkı kalıcı ve küresel bir sorun olmaya devam ediyor. Dünya genelinde hâlâ ortalama yüzde 20 oranında toplumsal cinsiyet açığı var.

Geçtiğimiz günlerde tekstil sektöründen güzel bir haber geldi. Dokuma fabrikasında çalışan bir kadın işçi, kendisiyle aynı işi yapan erkeklerden daha düşük ücret aldığı için verdiği hukuk mücadelesini kazandı. Biz de bu vesileyle TEKSİF’ten Gizem Küçükkömürler ile tekstil işçisi kadınların durumunu ve sendikanın kadın işçiler için ne yaptığını konuştuk 

Kadınlar her durumda erkeklerden daha düşük ücret alıyor. Ücret eşitsizliğinin emek piyasalarındaki eşitsizliklerin en somutlaşmış hali olduğuna ve bunu tespit edecek araçların bulunduğuna vurgu yapan, Doç. Dr. Emel Memiş,  “eşit ücret mücadelesi sendikalara önemli sorumluluklar yüklüyor, toplu sözleşmeler aracılığıyla ücret farkı ve ayrımcılık üzerine gündem oluşturabilirler.”