erkek işi

Obanın Kadınları belgeseli evin olmadığı bir yerde yaylada kadınların görünmeyen emeğine odaklanıyor. Kadınların iş yüküne serzenişine, koşulların zorluğuna odaklanırken yine de umudu elden bırakmıyor. Yönetmen Kader Çetintaş ile Obanın Kadınları belgeselini konuştuk.

Bulaşık, çamaşır başta olmak üzere bütün ev işlerinden nefret ediyor. Hayatını kaynak yapmaya endekslemiş bir işçi o. Derya Yavuz’un, elindeki kaynak tabancasıyla, ‘kadın yapamaz’ algısına meydan okuyan bir duruşu var… Öyküsü film gibi…

Uzun yıllar tekstil üretiminde, makine başında çalışmış Zekiye. Sonrasında mutfak bölümüne geçmiş. “Hiç sendikam olmadı, oysa şu hayatta en çok istediğim şeylerden biriydi” diyor. Asgari ücretin bir an önce artırılmasını, kadın işi-erkek işi ayrımının kalkmasını, iş güvenliğinin sağlanmasını istiyor.

Onları son dönemlerde yükselttikleri işçi eylemlerinden tanıyoruz. Pandemi döneminde, marketlerin e-alışverişe, kafe ve restoranların da paket servislere yönelmesi motorlu kuryelerin mesaisini artırdı. Öyle ki moto kuryeleri aile bireylerinden fazla görmeye başladık. Ama onların haklarını görüp, teslim ettiğimiz söylenemez. Görmediğimiz bir başka şey de cinsiyetleriydi. Moto kurye kadınlar deneyimlerini anlattı.

Hangi işte çalışırsa çalışsın bir kadın her zaman mücadele etmek zorunda kalıyor. Barmaid olarak çalışan kadınlara alıştık. Fakat buraları aynı zamanda erkeklerin “erkeklik hallerinin” de en kolay açığa çıktığı alanlar. Bu durumdan ise en çok bar emekçisi kadınlar etkileniyor.

Diyarbakır’da sanayi sitesinde yüzü, gözü, elleri yağ içinde, bozulan bir aracı tamir eden kadın ustayı görenler şaşkınlıklarını gizleyemiyor. “Benim ojem motor yağı” diyen, Delal Uruç, Diyarbakır’ın tek kadın oto motor tamir ustası olarak tanınıyor.

Aysel Karaarslan Metin, Karadeniz Ereğli Halk Eğitim Merkezi’nde arıcılık mesleğine dair kurs veriyor. Üniversitede arıcılık okumuş. Bu yıl kursiyerlerin tamamen erkek. Kübra Öztürk ise bölgede arıcılık yapan bir kadın. Erkekler kadınların arıcılıkla uğraşması fikrine alışamamışlar. Ama kabul etmeleri gerekiyor, başka yolu yok.

Erkeklerin “kendilerine ait” gördükleri bir alanda hem mesleğini icra etmeye hem de hemcinslerinin ve meslektaşlarının haklarının peşinde koşmaya devam eden bir kadın o… Veteriner Hekim Melike Baysal ile mesleğini ve bu mesleği bir kadın olarak yapmanın zorluklarını konuştuk.