eşdeğerde işe eşit ücret

Pakkens’te sendikalı bir işçinin işten çıkarılması üzerine başlayan direniş kazanımla bitti. Direnişe katılan kadın işçilerle çalışma koşullarını konuştuk: “Son zamanlarda gece mesaisine de bırakmaya başlamışlardı. Ben kalmadım mesaiye; çünkü oğluma bakacak kimse yok. Yine de tutanak yedim, şaka gibi ama…”

Pazarcık’tan Asiye ile Samandağ’dan İlkay, deprem öncesi mevsimlik tarım işçisiydiler. Her türlü güvenceden yoksun çalışırken aynı işi yapmalarına rağmen erkeklerden düşük ücret alıyor, meyve toplarken can güvenliği tehdidiyle karşı karşıya kalıyorlardı. Her tarafının ağrıdığını söyleyen Asiye, “İş çıkarsa yine giderim” diyor.

ILO verilerine göre, dünyada cinsiyete dayalı ücret farkı azalmıyor. Aynı/eşdeğerde iş yapmalarına karşın kadınlar, erkeklerden düşük ücret alıyor. Öte yandan AB, ücret eşitliği için önemli bir adım atmak üzere. Avrupa Komisyonu’nun hazırladığı ücret şeffaflığı yönergesinin, önümüzdeki günlerde Konsey’de onaylanarak yürürlüğe girmesi bekleniyor.

Yeni kurulan Tarım İşçileri Sendikası’ndan kadınlarla, tarım işçisi kadınların sorunlarını ve sendikanın yol haritasını konuştuk. “Örgütlenme pratiklerimizde öncüleşecek kadınların bu topraklarda bir yerlerde yaşadığını biliyoruz. Bu sendikayı, mücadele içinde ışıklanan kadınlara teslim etmek istiyoruz” diyorlar.

Birleşik Krallık’ta geçen ay parlamentoya sunulan tasarı, sendikaları alarma geçirdi. Tasarı yasalaşırsa, muhafaza edilmesi için özel bir düzenleme yapılmadığı takdirde, 2023 yılı sonunda tüm AB yasaları otomatik olarak yürürlükten kalkacak. Sendikalar ücret eşitliği, gebelik koruması gibi temel hakların tehlikede olduğuna dikkat çekiyor.

Asgari ücretin toplumsal cinsiyet boyutu var. Kadınlar emek piyasalarının en düşük ücretli çalışanları olduğu ve kadın erkek ücretleri arasında ciddi bir makas bulunduğu için asgari ücret bizim açımızdan daha önemli. Varlığı, bir miktar denge sağlayabilir. Ama patriyarka ortadan kalkmadan gerçek ücret eşitliğine ulaşmak da mümkün görünmüyor.

Batı’nın en zengin ülkelerinden biri olan İsviçre’de kadınlar, “eşit ücret, zaman ve saygı” talepleriyle grevdeydi. “Hâlâ öfkeli” olan kadınlara dünya feminist/kadın hareketi olarak “Yalnız değilsiniz” diyoruz. Hepimiz öfkeliyiz, hem de çok…

Eşdeğerdeki işler için eşit ücret, ILO’nun 1951’de kabul edilen 100 No’lu sözleşmesiyle kadınlara tanınmış olan bir hak. Sözleşmenin kabulü üzerinden 70 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen cinsiyetler arası ücret farkı kalıcı ve küresel bir sorun olmaya devam ediyor. Dünya genelinde hâlâ ortalama yüzde 20 oranında toplumsal cinsiyet açığı var.