Mary Rough, 20 Şubat 1875’te, İskoçya’nın Kilbarchan köyünde, Jean Gavin ve James Rough’un çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası halı dokumacısıydı. 1887’de ailesi Elderslie köyüne taşındı. Mary, burada iplik bükücü olarak çalıştı ve halı dokumacısı oldu. 14 yaşına kadar okula gitti.
Mary Rough, 1896’da Elderslie’de David Barbour adında bir mühendisle evlendi. İlk olarak Dumbarton’da yaşadı. İlk çocukları on aylıkken menenjitten öldü. 1901’de ailesi ile Govan’a taşındı. Kinning Park Kooperatif Birliği ve Sosyalist Pazar Hareketi dâhil olmak üzere yerel Güney Glasgow hareketlerinde aktif hale geldi ve Bağımsız İşçi Partisi‘ne (ILP) katıldı.
1914’te Birinci Dünya Savaşı başladıktan sonra binlerce işçi tersanelerde ve mühimmat fabrikalarında çalışmak üzere Glasgow’a geldi. Mülk sahipleri bundan faydalanarak konut kiralarını artırdı. Bu durum kadınlar arasında büyük öfkeye yol açtı. İşçi sınıfından kadınlar, Glasgow Kadın Konutları Derneği gibi kiracı dernekleri kurdular. Mary Barbour, derneğin Güney Govan şubesini kurdu ve yönetti.
‘Bayan Barbour’un Ordusu’
Kadınlar artan kiraları ödemeyi reddetti. Mary Barbour, kiracı topluluklarını ve tahliye direnişini etkili bir şekilde organize etti. 1915 Glasgow Kira Grevi başarıyla örgütlendi. Tersaneler ve fabrikalardaki işçiler grevi destekledi. Kira grevcileri ‘Bayan Barbour’un Ordusu’ olarak tanındı.
İşçi sınıfı bölgelerinde komiteler kuruldu. Dikdörtgen şekilli kartlara ‘kira grevi’ yazıldı. “Taşınmıyoruz” yazılı pankartlar kira artışı talep edilen evlerin pencerelerine yerleştirildi. Mülk sahipleri, kiracıların tahliyesi için hukuki yola başvurdu.
“Kadınlar daha sonra bu tahliyelere karşı direniş örgütledi. Govan ve Partick bölgelerinde işçi sınıfı evleri çoğunlukla apartmanlardan oluşuyordu. Elinde zil olan bir kadın, apartmanda yaşayan diğer kadınlar ev işlerine devam ederken, yakınlarda veya koridorda oturup izliyordu. İcra memuru ne zaman bir kiracıyı tahliye etmek üzere görünse, koridordaki kadın hemen zili çalıyordu ve kadınlar binanın her yerinden geliyordu. Memur genellikle öfkeli kadınlardan oluşan kalabalık tarafından kovalanıyordu.”
Kasım 1915’te, batı Glasgow’da Nicholson adlı mülk sahibi, çoğu mühimmat fabrikası işçisi ailelerinden oluşan 18 kiracıya, artan kiraları ödemeyi reddettikleri için dava açtı. Bu, bardağı taşıran son damla oldu. 17 Kasım 1915’te Bayan Barbour’un Ordusu adı altında -çoğu kadın- yaklaşık 20 bin işçi Glasgow Şerif Mahkemesi’ne yürüdü. Teneke düdükler ve devasa bir davul da dâhil olmak üzere doğaçlama enstrümanlarla yürüyen bir grubun yönettiği yürüyüş büyük ilgi uyandırdı. Bir diğer aktivist Helen Crawfurd, “Bu mücadele çok sayıda kadını bir araya getirdi” dedi.
Mahkeme, tahliye davalarının düşürülmesini emreden Mühimmat Bakanı David Lloyd George ile temasa geçti. 1915 tarihli Kira ve İpotek Faiz Kısıtlama Yasası, bir aydan kısa bir süre içinde yürürlüğe girdi ve Birleşik Krallık’taki kiraları savaş bitene kadar, savaş öncesi seviyesinde sabitledi.
“Govan’da tipik bir işçi sınıfı ev kadını olan Bayan Barbour, daha önce veya o zamandan beri görülmemiş bir hareketin lideri oldu. Sokak toplantıları, arka saha toplantıları, davullar, çanlar, trompetler… Kadınları dışarı çıkarmak için her yöntem kullanıldı” (William Gallacher, 1936).
Mary Barbour’un bu mücadeleye katılımı onu Govan’da ve çok daha uzaklarda yerel kahraman yaptı. Aynı zamanda da bu eylemlilikler onu ‘tehlikeli kadın’ kategorisine soktu.
Savaş karşıtı kampanyalar
Kira grevinin ardından Mary Barbour, hem yiyecek kıtlığına karşı protestolara hem de savaş karşıtı hareketlere katıldı. Haziran 1916’da, Helen Crawfurd ve Agnes Dollan ile birlikte Büyük Kadın Barış Konferansı’nda, Kadınların Barış Haçlı Seferi‘ni (WPC) kurdu. WPC, I. Dünya Savaşı’na müzakere yoluyla çözüm bulunması için Haziran ve Temmuz 1916 boyunca kampanya yürüttü. Barbour ve diğerleri bunu ağırlıklı olarak Glasgow, Clydeside ve Edinburgh’daki açık hava toplantıları aracılığıyla organize ettiler. Britanya’nın her yerinde Agnes Harben ve diğer kadınlarla birlikte çalıştı.
Mary Barbour, WPC mitinglerinde düzenli olarak konuşmacı olarak yer aldı ve 1 Mayıs 1917 mitinginde 70 bin kişiyi bir araya getirdi. Bu eylemlilik, Temmuz 1917’de Glasgow Green’de 10 bin kişinin katılımıyla Kadın Barış Haçlı Seferi’nin yeniden başlatılmasına ilham verdi. Daha sonra İskoçya, İngiltere ve Güney Galler’de WPC’nin diğer şubeleri kuruldu. Bu kampanyalar I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar devam etti.
Birçok ilke imza attı
1920’de Barbour, Govan’daki Fairfield bölgesi için İşçi Partisi adayı oldu ve Glasgow Belediye Meclisi’ne seçilerek şehrin ilk kadın meclis üyelerinden biri oldu. Barbour, “bir kadın adayın ortaya çıkmasının bazı erkekler ve kadınlar tarafından çirkin görüldüğünü” belirtti; ancak kadınları ve çocukları etkileyen sorunları çözmek için kadın meclis üyelerine ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
On yıl boyunca işçi sınıfı adına yorulmadan çalıştı, çok sayıda komitede hizmet verdi. Sağlık ve sosyal yardım hizmetlerinin sağlanmasıyla ilgilendi, kadınlar için kampanyalara öncülük etti. Çamaşırhanelerin, hamamların, okul çocukları için ücretsiz sütün, çocuk bakım merkezlerinin, oyun alanlarının, anneler için emekli maaşlarının, ev yardımlarının ve belediye bankalarının başlatılması için mücadele etti. Genel olarak kadınların daha yüksek bir yaşam standardına kavuşması için kampanya yürüttü.
1924-27 yılları arasında Glasgow Corporation’ın ilk kadın belediye yüksek memuru olarak görev yaptı ve Glasgow’daki ilk kadın yargıçlardan biri olarak atandı. 1925’te Glasgow’un ilk aile planlaması merkezi olan Kadın Refahı ve Danışma Kliniği’nin başkanlığını yaptı ve fon topladı; burası yalnızca evli kadınlara yönelik olsa da doğum kontrolünü destekledi. Sağlık ve sosyal yardım hizmetleriyle ilgili sekiz komitede yer aldı ve sürekli olarak kampanya yürüttü. Meclis üyesi ve belediye yüksek memuru olarak görev yaptığı süre boyunca kendi seçim bölgesinde durmaksızın çalıştı. 1931’de “önündeki zorlukların genç ve güçlü savaşçılar gerektirdiğini” hissettiğini belirterek konseyden emekli oldu.
1933’te Barbour, Glasgow’un Drumoyne kentindeki belediye evine taşındı ve ölümüne kadar burada yaşadı. 1958’de Glasgow’da yaşama veda etti.
https://statuesforequality.com
https://dangerouswomenproject.org
https://www.firstworldwarglasgow.co.uk
Manşet fotoğrafı: Glasgow Times
