Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) 190 sayılı Şiddet ve Taciz Sözleşmesi’ni onaylayan ülkelerin sayısı giderek artıyor. Son olarak El Salvador 7 Haziran’da, Peru 8 Haziran’da, Orta Afrika Cumhuriyeti ise 9 Haziran’da sözleşmeyi onayladı. Böylece sözleşmeyi onaylayan ülkelerin sayısı 18’e yükseldi.
ILO 190, iş yaşamında doğrudan şiddet ve tacize (toplumsal cinsiyet temelli şiddet ve taciz de dahil) odaklanan, bu konuda net bir çerçeve ortaya koyan ilk uluslararası sözleşme. Uluslararası Çalışma Konferansı’nda 2019’da kabul edilen sözleşme, devletlere ve patronlara önemli yükümlülükler getiriyor.
Beş Latin Amerika ülkesi imzaladı
El Salvador ve Peru, ILO 190’ı İsviçre’nin Cenevre kentinde 27 Mayıs-11 Haziran tarihleri arasında düzenlenen 110’uncu Uluslararası Çalışma Konferansı’nda imzaladı. Böylece Latin Amerika’da ILO 190’ı onaylayan ülkelerin sayısı 5’e çıktı.
Daha önce Latin Amerika’dan Uruguay, Arjantin ve Ekvador sözleşmeyi imzalamış, hatta Uruguay dünyada sözleşmeye onay veren ilk ülke olmuştu. Karayipler’de ise yalnızca Antigua ve Barbuda sözleşmeyi onayladı.
Dünyada 154 ülkeden 700 sendikayı bir araya getiren ve 30 milyonu aşkın işçiyi temsil eden Kamu Hizmetleri Enternasyonali (PSI), “Bu Salvadorlu, Perulu ve küresel sendikal hareket için, özellikle de 10 yıldan beri bu konu üzerinde çalışan PSI için büyük bir zafer” açıklaması yaptı.
Tüm sendikal örgütler el ele verdi
El Salvador yalnızca ILO 190’ı değil, 5 ILO sözleşmesini birden imzaladı. Ülkede bu sözleşmelerin onaylanması önerisi, 17 Mayıs’ta El Salvador Meclisi’nde kabul edilmişti.
PSI tarafından yapılan açıklamada, son birkaç yıldır PSI ve üye sendikalarının ILO 190’ın onaylanması için kongre üyeleriyle lobi faaliyetleri yürüttükleri ve elde edilen başarıda bu faaliyetlerin önemli rol oynadığı belirtildi.
PSI’ya bağlı Elektrik Sektörü İşçileri Sendikası (STSEL) Genel Sekreteri Roxana Deras da “Bizim oynadığımız rol, ülkedeki tüm sendikal örgütlerle ittifak arayışına girerek, Kongre’deki oylamada uzlaşma sağlanması için siyasi düzeyde savunuculuk yapmaktı” dedi.
Sendikalar 19 Kasım 2021’de Çalışma Bakanı ile bir toplantı yaptı. Bu toplantıda ILO 190’ın da aralarında olduğu sözleşmelerin onaylanması için gerekli adımların atılacağı konusunda anlaşmaya varıldı. Deras’a göre Çalışma Bakanı’nın eski bir sendikacı olması da sonuç almayı kolaylaştırdı.
‘Eşi görülmemiş tarihi bir olay’
Salvador Sosyal Güvenlik Enstitüsü İşçi Sendikası’nın (STISSS) lideri Edwin Ortez, sözleşmelerin onaylanmasını “bu ülke için eşi görülmemiş tarihi bir olay” olarak niteledi. Ortez, “Yıllarca neoliberal hükümetler -halkın çıkarlarının aksine- koruyucu düzenlemeleri parçaladı, sendika özgürlüğünü sert bir şekilde kısıtladı ve kendi çıkarları için yasalar çıkardı” diye konuştu.
Peru Kongresi ise ILO 190’ın imzalanmasını 31 Ocak’ta onaylamıştı.
Türkiye’de neler oluyor?
Türkiye’de henüz kamuoyu oluşmuş değil; ama ILO 190 bazı emek örgütlerinin gündeminde. Diyarbakır’daki Dicle Üniversitesi Hastanesi’nde bir hekimin saldırıya maruz bırakılması, 9 Haziran’da protesto edildi. Sağlık örgütleri tarafından hastane önünde yapılan açıklamada, Diyarbakır Tabip Odası Başkanı Elif Turan sağlıkta şiddetin önlenmesi için taleplerini sıraladı. Bu taleplerin arasında ILO 190’ın imzalanması da vardı.
TMMOB’ye bağlı Maden Mühendisleri Odası, perşembe günü (16 Haziran) saat 20.00’de bir çevrimiçi söyleşi düzenleyecek. Youtube/MADENMO kanalından yayımlanacak söyleşi programında, ILO Türkiye Ofisi Kıdemli Program Yöneticisi Ebru Özberk ANLI ve DİSK/Genel İş Sendikası Araştırma Uzmanı Mine Dilan KIRAN konuşmacı olarak yer alacak.
Genel-İş Sendikası ile Türkiye Gazeteciler Sendikası da üyelerine sözleşmeyi anlatmak amacıyla bilgilendirme kitapçığı hazırladı.
Genel-İş’in kitapçığı için tıklayınız.
TGS’nin kitapçığı için tıklayınız.
ÜLKE | TARİH | DURUM | YÜRÜRLÜK TARİHİ |
---|---|---|---|
Uruguay | 12 Haziran 2020 | Yürürlükte | – |
Fiji | 25 Haziran 2020 | Yürürlükte | – |
Namibya | 9 Aralık 2020 | Yürürlükte | – |
Arjantin | 23 Şubat 2021 | Yürürlükte | – |
Somali | 8 Mart 2021 | Yürürlükte | – |
Ekvator | 19 Mayıs 2021 | Yürürlükte | – |
Morityus | 1 Temmuz 2021 | – | 1 Temmuz 2022 |
Yunanistan | 30 Ağustos 2021 | – | 30 Ağustos 2022 |
İtalya | 29 Ekim 2021 | – | 29 Ekim 2022 |
Güney Afrika | 29 Kasım 2021 | – | 29 Kasım 2022 |
Birleşik Krallık | 7 Mart 2022 | – | 7 Mart 2023 |
San Marino | 14 Nisan 2022 | – | 14 Nisan 2023 |
Arnavutluk | 6 Mayıs 2022 | – | 6 Mayıs 2023 |
Antigua ve Barbuda | 9 Mayıs 2022 | – | 9 Mayıs 2023 |
İspanya | 25 Mayıs 2022 | – | 25 Mayıs 2023 |
El Salvador | 7 Haziran 2022 | – | 7 Haziran 2023 |
Peru | 8 Haziran 2022 | – | 8 Haziran 2023 |
Orta Afrika Cumh. | 9 Haziran 2022 | – | 9 Haziran 2023 |