2016 yılından bu yana toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamaya dönük politikalar üreten ve bu politikaları fabrikalara taşımak amacıyla 2019’daki genel kurulun ardından şube kadın komisyonlarını kuran DİSK Birleşik Metal-İş Sendikası, 8-9 Haziran’da 1’inci Genişletilmiş Şube Kadın Komisyonları Toplantısı’nı gerçekleştirdi.
Sendikanın İstanbul’daki genel merkezinde yapılan toplantıya Bursa, Gebze 1 No’lu, Gebze 2 No’lu, Eskişehir, İstanbul 1 No’lu, İzmir ve Trakya şubelerinin kadın komisyonlarında yer alan kadın işçiler katıldı.
Etkinlik, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu’nun açılış konuşmasıyla başladı. Sendikalarda kadın çalışmasının önemine vurgu yapan Çerkezoğlu, çalışma yaşamında kadın işçilerin karşı karşıya olduğu ayrımcılıklara dikkat çekti. DİSK’in son genel kurulunda, konfederasyonu kadın işçilerin örgütü haline getirme kararı aldıklarını anımsatan Çerkezoğlu, bu karar doğrultusunda tüm sendikalarda çeşitli çalışmalar yapıldığını söyledi.
Birleşik Metal-İş Genel Başkanı Adnan Serdaroğlu ise şube kadın komisyonlarını genel merkezde ağırlamaktan onur duyduklarını, bu komisyonların periyodik olarak bir araya gelebilmesi için yönetim kurulu olarak üzerine düşeni yapacaklarını ifade etti.
Açılış konuşmalarının ardından Birleşik Metal-İş Merkez Kadın Komisyonu’nun faaliyetlerini anlatan bir slayt gösterimi yapıldı. Prof. Dr. Gülay Toksöz, Dr. Vahide Bilir ve Av. Hülya Gülbahar’ın gönderdiği dayanışma mesajları okundu. Sonrasında Doç. Dr. Melda Yaman, “Kadın Emeği ve Sendikalarda Kadın Politikası” başlıklı bir sunum gerçekleştirdi.
If Metall Başkanı da katıldı
İsveç’te yaklaşık 300 bin üyesi bulunan If Metall Sendikası’nın başkanı Marie Nilsson, toplantıya zoom ile bağlandı. Sendikasının toplumsal cinsiyet odaklı çalışmaları hakkında bilgi veren Nilsson ile kadın işçiler, karşılıklı deneyim aktarımında bulundu.
Birinci günün öğleden sonraki ikinci oturumunda, kadın işçiler kürsüden söz alarak şube kadın komisyonlarındaki çalışmalarını ve deneyimlerini paylaştı, önümüzdeki döneme ilişkin önerilerini dile getirdi.
Toplantının ikinci gününde Doç. Dr. Özge İzdeş, “Çalışma Yaşamında Cinsiyet Eşitsizliği” başlıklı bir sunum yaptı. Ardından Zeynep Kandaz, Deniz Beyazbulut ve Nuran Gülenç’in moderatörlüğünde; kadına yönelik şiddet ve tacizin önlenmesine dönük politikalar, sendikalarda kadın temsili ve görünürlüğü ile toplumsal cinsiyete duyarlı toplu sözleşme ve İSİG (işçi sağlığı ve iş güvenliği) politikaları başlıkları altında atölye çalışmaları gerçekleştirildi.
‘Sendikamı daha yakından tanıdım’
Toplantıya İzmir ve Kocaeli Gebze’den katılan kadın işçilere izlenimlerini ve düşüncelerini sorduk.
Hicran Öztürk, Birleşik Metal-İş İzmir Şubesi Kadın Komisyonu üyesi. Gates adlı bir firmada 12 yıldır montaj operatörü olarak çalışan Öztürk, bu yıl işçi temsilciliğine seçilmiş. Gates’in sendikada yeni örgütlenen bir işyeri olduğunu belirtiyor; “Ben de örgütlenme sürecinin ardından Şube Kadın Komisyonu’nda da yerimi aldım” diyor.
Hicran Öztürk, toplantıyı şu sözlerle değerlendiriyor:
“1. Genişletilmiş Şube Kadın Komisyonları toplantısını organize eden merkez yönetimi ve şube yönetimlerine, bu güzel organizasyonu bize sağladıkları ve bizi bilinçlendirdikleri için çok teşekkür ederek başlamak istiyorum. Yapılan bu etkinlikle sendikamı daha yakından tanıma fırsatım oldu, kadın işçilere verilen önemi gördüm. Bunun için ayrıca gururluyum.
Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine, kadın değerlerinin yok sayılmasına ve bastırılmasına karşı direnen, güçlü ve hür kadınlar yetiştirmeyi amaçlayan Birleşik Metal-İş Sendikası Kadın Komisyonu’nun bir parçası olmaktan gurur duyuyorum. Buradaki birbirinden değerli hocalarımızdan aldığımız kıymetli bilgileri, iş arkadaşlarımıza ve tüm kadınlara gücümüzün yettiği, dilimizin döndüğünce aktarmayı kutsal bir vazife olarak görüyorum.”
Kadınların gerek işyerlerinde gerek evlerde ücretli ya da ücretsiz olarak harcadıkları emeğin erkeklere oranla daha fazla olduğunu söyleyen Öztürk,şöyle devam ediyor:
“Hayatın bel kemiğinin kadınlardan oluştuğunu bir kez daha teyit etmiş, birçok noktaya dikkat çekmiş durumdayız. Toplantı, çalışma hayatında ve normal hayatta karşılaştığımız sorunlar ve çözüm önerileriyle ilgili beyin fırtınaları yaparak tecrübelerimizi, gözlemlerimizi paylaştığımız harika bir ortam oldu.”
Son olarak, ataerkil düzenle mücadelenin kadınları ve erkekleri daha da özgürleştireceğini belirtenHicran Öztürk, “Eşitliğin getireceği güzellikleri hayal etmek bile beni heyecanlandırıyor. Bunun için mücadeleye devam diyorum. Yaşasın çağdaş toplumlar, yaşasın kadın dayanışması diyerek sözlerimi bitirmek istiyorum” diyor.
‘Çok gurur vericiydi’
Yağmur Naz Şeker ise Gebze Şubesi’ne bağlı Chen Solar fabrikasında çalışıyor; Gebze Şube Kadın Komisyonu üyesi.
Şeker, sendikanın tarihinde bir ilke daha imza atıldığını, bugüne kadar şubelerde aktif biçimde kadın işçilerin emeğiyle çalışmalarını sürdüren kadın komisyonlarının 1’inci Genişletilmiş Şube Kadın Komisyonları Toplantısı’nda buluştuğunu belirtiyor.
Yağmur Naz Şeker’in toplantıya ilişkin izlenim ve düşünceleri ise şu şekilde:
“Buluşmanın anlamına uygun biçimde, önce geçmişten bugüne sendikamızın kadın komisyonlarının yolculuğunu, neler yaptığımızı hatırladığımız bir slayt izledik. Bu slaytı izlerken verilen emeğin büyüklüğünü, ilmek ilmek nasıl bir kadın çalışması oluşturulduğunu görmek, yaptığımız çalışmaları hatırlamak ve bugün geldiğimiz yeri düşünmek çok gurur verici oldu her şeyden önce. Nerede başladık, neler yaptık diye düşündük başlarken.
Sonra iki gün boyunca hem eğitimler aldık hem de bundan sonra neler yapmalıyız, nasıl çalışmalar örgütlemeliyiz, bunları konuştuk. Eğitimlerde toplumsal cinsiyet, kadının toplumdaki yerinin ikincil olması ve bunun nedenleri, istihdamda kadının yeri üzerine düşündük, kendimizi geliştirdik. Sonrasında bunların ışığında çalışmalarımızı, deneyimlerimizi ve önerilerimizi konuştuk.
Hepimiz farklı fabrikalarda hatta farklı şehirlerde çalışan kadın işçilerdik. Etkinliğin kendisi çok verimliydi ama sonrasında geçirdiğimiz vakitlerin değeri da ayrıydı. O kadar öncü işçi kadının bir araya gelmesi, birbirimizi yakından tanımak, verdiğimiz mücadeleleri birbirimizden dinlemek, birlikte eğlenmek çok güzeldi.”
‘Şanslı hissediyorum’
Kadın işçileri çok zorlu bir dönemin beklediğini vurgulayan Şeker; şöyle devam ediyor:
“Eğitimlerde de gördüğümüz üzere ekonomik kriz dönemlerinde önce kadın işçiler gözden çıkarılıyor. İşten çıkarmalarda önce kadın işçilerden başlıyor patronlar. Kadınlar, erkeklerden çok daha yüksek oranda esnek çalışmaya ve güvencesizliğe maruz kalıyor.
İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılması, kadını koruyan 6284 sayılı kanunun tartışmaya açılması gibi resmen kadın düşmanı politikalar, emeğimiz gibi hayatlarımızı da tehlikeye atıyor. Sendikamız, kadın işçilerin işlerine ve haklarına olduğu gibi hayatlarına da sahip çıkmak için kadınları koruyan yasaların hayata geçirilmesini ve işyerinde şiddete karşı ILO 190 sözleşmesinin kabul edilmesini savunuyor.”
Şeker, “Kadın işçilere dair politikalar geliştiren, kadın istihdamını nasıl artırabileceğini konuşan bir sendikada olduğumuz için şanslı hissediyorum” diyor ve ekliyor: “Ancak işimiz çok, bunu da biliyorum. Önümüzdeki dönemde daha çok kadın örgütlenmesi yapmamız, haklarımızı ve hayatlarımızı savunmak için daha çok mücadele etmemiz gerekiyor.”
Yağmur Naz Şeker, “Yaşasın örgütlü mücadelemiz! Yaşasın kadın dayanışması! İnadına sendika, inadına DİSK!” diyerek sözlerini tamamlıyor.
Fotoğraflar: Birleşik Metal-İş
