Marie Gohlke, 15 Mart 1879’da Friedrich Theodor ve Henriette Gohlke’nin kızı olarak, Lands-berg-Warthe, Almanya’da doğdu. Yoksulluk içinde büyüdü. Babası marangozdu ve katıldığı bir grev nedeniyle işini kaybetti. Akciğer enfeksiyonu geçirmişti ve sağlık sigortası yoktu, geçim derdine hastane masrafları da eklenince aile zor duruma düşmüştü. Marie 14 yaşında okulu bırakmak zorunda kaldı; önce hizmetçi olarak çalıştı, ardından perde ve balık ağı yapan bir fabrikada işe girdi. 1896’dan 1898’e kadar yerel psikiyatri kurumunda hemşire olarak görev yaptı. Düşük ücret ve uzun saatler süren vardiyalı çalışma onu çok yoruyordu. Daha sonra terzi çıraklığı eğitimini tamamlayarak Bernhard Juchacz’ın terzi atölyesinde çalışmaya başladı.
1903 yılında Bernhard’la evlendi, aynı yıl kızları Lotte dünyaya geldi. İkinci çocukları Paul 1905’te doğdu; ancak evlilik 1906’da boşanmayla sona erdi ve Marie Juchacz, iki çocuğu, kız kardeşi Elisabeth Kirschmann-Röhl ve onun çocuklarıyla birlikte Berlin’e taşındı. Kız kardeşler, birlikte oturmaya başladılar. Marie, 1913 yılına kadar terzilik yaptı.
Tekstil işçilerini örgütledi
Marie, erkek kardeşi Otto Gohlke aracılığıyla sosyalist fikirlerle tanıştı. Otto onu August Bebel’in Die Frau und der Sozialismus (Kadınlar ve Sosyalizm) kitabını okuması için teşvik etmişti. Bu kitap, diğer birçok kitap gibi ona ilham verdi. Politik olarak aktif hale geldi ve 1907’de genç kadınların eğitimi için bir derneğe katıldı.
1908’de Eski Prusya Yasası yürürlükten kaldırılıp, kadınların siyasi partilere katılmasına izin verildiğinde Marie, Alman Sosyal Demokrat Partisi’nin (SPD) üyesi oldu. Kariyeri hızla gelişmeye başladı. Partinin ilk kadın üyelerinden biriydi. Aktif bir parti üyesi olarak siyasi toplantılarda kısa sürede popüler bir konuşmacı haline geldi. 1913’te parti tarafından o zamanlar Yukarı Ren eyaleti olan Köln’de kadın sekreteri olarak çalışmaya başladı. Marie, ağırlıklı olarak Aachen bölgesindeki kadın tekstil işçilerinin örgütlenmesinde çalışıyordu.
Yoksullukla mücadele ağları kurdu
Birinci Dünya Savaşı sırasında Marie Juchacz, kadın SPD liderliğinin çoğunluğunun içinde yer aldığı Alman Kadın Dernekleri Birliği tarafından başlatılan ulusal kadın çalışmalarını destekledi. Ulusal Kadınlar Derneği’nde Kasım 1914’te “Savaş Zamanında Kadınların Sosyal Yükümlülükleri” başlıklı bir dizi sunum yaptı. Marie Juchacz adı, savaş sırasında bir kadın konuşmacı ve örgütçü olarak artık Köln sınırlarını aşmıştı. Anna Maria Schulte, Else Meerfeld ve Elisabeth Röhl ile Evde Çalışma Merkezi’ni kurdular. Dernek kadınlara evden çalışma fırsatı vermek için dikiş merkezlerinin kurulmasını teşvik etmesinin yanı sıra savaş dulları ve yetimlerine yönelik destekler veriyordu. Juchacz, ayrıca çorba mutfakları kurup işleten Gıda Komisyonu’nun bir üyesiydi.
1917’de Sosyal Demokratlar ayrıldığında ve Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi (USPD) kurulduğunda o, çoğunluk partisinde kaldı. Aynı yıl Sosyal Demokrat Parti’nin yöneticiliğine seçildi ve aynı zamanda bir kadın yayını olan Die Gleichheit (Eşitlik) dergisinin genel yayın yönetmeni oldu. 13 Aralık 1919’da işçi sınıfı ortamlarında yoksullukla mücadele etmek için Sosyal Demokrat Parti İşçi Refahı Komitesi’ni (AWO) kurdu. Onun liderliğinde, kadınların özverili çalışmaları sayesinde AWO, Almanya’nın her yerinde hızla yaygınlaştı.
Komitenin kısa vadeli amacı, savaştan dolayı yerinden edilmiş ve depresyona girmiş kişilere yardım etmekti. İhtiyaç sahibi işçi sınıfı ailelerine, işçi sınıfından kadınlar yardım götürüyordu. Ancak uzun vadeli hedefi, Weimar Cumhuriyeti’nde refah devleti yasalarının uygulanmasıydı. Çünkü AWO için refah, hasta, işsiz ve yaşlı olduklarında muhtaç durumdaki işçilerin hakkıydı. Bu konuda zenginlerin hayır kurumlarına güven olmazdı. AWO, Naziler tarafından feshedildiği 1933 yılına kadar başarılı bir şekilde çalıştı. Özellikle sosyal demokrat kadınlara toplumsal ve siyasal eylem için önemli bir alan sundu.
“Kadınlar, ülke içinde ve dışında siyasi maceralardan kaynaklanan ekonomik yoksunluğun şiddetlenmesini istemiyorlar. Dar kafalılık ve kibrin yönlendirdiği ‘erkek’ politikalarının boş olduğunun farkındalar.”
Marie Juchacz
Kürtajın serbest bırakılması için çalıştı
Marie Juchacz, Ocak 1919’da Weimar Ulusal Meclisi’ne seçilen 37 kadından biriydi. Aynı yılın şubat ayında, Almanya tarihinde bir ulusal parlamentoya hitap eden ilk kadın oldu. Kadınlar için özgürlük ve eşitlik talep etti ve sosyal politikaların geliştirilmesi için çaba sarf etti. Bir parlamento üyesi olarak, çocuk ve gençlik için refah yasalarını ve kadın haklarını savundu. İlk üç aylık dönemde kürtajın serbest olması gerektiğini söylüyordu. 1926’da çaresizlikten kendi kendine kürtaj yapmak zorunda kalan işçi sınıfından kadınların duygusal çatışmalarını parlamentoya yansıttı.
1930’da Juchacz’ın çabaları etkileyici sonuçlar verdi. Almanya genelinde 2 binden fazla AWO yerel kuruluşu, çocuk bakım merkezi, genç kızlar için evler, çocuk kampı, aşevi hamile kadınlar için bakım sağladı. Hasta, hamile veya yakın zamanda doğum yapmış kadınlara ev yardımı dâhil olmak üzere birçok konuda sosyal yardım hizmeti verildi.
1932 başkanlık seçimlerinden sonra Marie Juchacz, Reichstag’a yaptığı son konuşmasında, “… Kadınlar iç savaş da dünya savaşı da istemiyorlar. Kadınlar, ülke içinde ve dışında siyasi maceralardan kaynaklanan ekonomik yoksunluğun şiddetlenmesini istemiyorlar. Dar kafalılık ve kibrin yönlendirdiği ‘erkek’ politikalarının boş olduğunun farkındalar. Bu politikalara, Nazi politikalarına tüm gücümüzle karşı çıkmak zorundayız” dedi.
Mücadeleci kadınların biyografisini yazdı
Naziler Ocak 1933’te iktidara geldiklerinde, çok geçmeden muhaliflerin tüm partilerini ve örgütlerini dağıtmakla kalmadı, liderlerine ve üyelerine de zulmetti. Marie Juchacz ve kız kardeşi önce 1935’e kadar Fransız kontrolünde olan Saarbrücken’e, daha sonra da Paris’e kaçtı. 1940’ta Nazi ordusu Alman Wehrmacht, Kuzey Fransa’yı işgal ettiğinde, birlikte Fransa’nın güneyine kaçtılar ve 1940’ın sonunda Marsilya’ya ulaştılar. Ancak zor ve tehlikeli sürgün yıllarında bile mücadeleyi bırakmadı. Fransa’da göçmenler için öğle yemekleri ayarladı.
1941’de acil durum vizesiyle Martinik üzerinden New York’a gitti. Amerika Birleşik Devletleri’nde, 1945’te Nazi kurbanlarına yardım etmek için AWO’nun Amerikan şubesini kurdu. Örgüt aracılığıyla savaşın harap ettiği Almanya’daki insanlara yiyecek ve diğer temel ihtiyaç maddeleri gönderildi.
1949’da Juchacz, New York’taki sürgünden Almanya’ya döndü ve yeniden kurulan İşçi Refah Derneği’nde danışman olarak işe başladı ve onursal başkan oldu. Marie Juchacz, işçi sınıfından kadınlara eşitlik mücadelesinde ilham vermesinin yanı sıra onların günlük yaşamında karşılaştıkları eşitsizlikler konusunda farkındalık yaratılmasını sağladı.
Son yıllarında eşitlik ve adalet için savaşan 29 kadının biyografisini içeren Sie lebten für eine bessere Welt ( Daha İyi Bir Dünya İçin Yaşadılar) adlı bir kitap yazdı. Marie Juchacz, 28 Ocak 1956’da Federal Almanya Cumhuriyeti’nin Bonn kentinde öldü. Federal Cumhuriyet, onu 11 Ağustos 1969’da basılan bir hatıra posta pulu ile onurlandırdı.
Kaynakça
https://pl.wikipedia.org/wiki/Marie_Juchacz
Marie Juchacz – Wikipedia, wolna encyklopedia
https://pl.wikipedia.org
Marie Juchacz – Biographie
15 Mart 1879 | Alman sosyalist Maria Juchacz doğdu
Juchacz, Marie (1879–1956) – Encyclopedia.com
Marie Juchacz (1879-1956) – Towards Emancipation
