Rose Finkelstein, 10 Eylül 1890’da (bazı kaynaklarda 1889 olarak belirtiliyor) Rusya’nın Kiev kentinde, Henry Finkelstein ve Fanny Schafferman’ın sekiz çocuğundan ikincisi olarak dünyaya geldi. Babası hazır giyim işçisi ve sendikacıydı. Annesinin küçük bir bakkal dükkânı vardı.
Rose, bir yaşındayken ailesiyle birlikte ABD’nin Boston kentine göç etti. Önce Doğu Cambridge, Massachusetts’e yerleştiler. Rose, okula giderken “İsa Katili” diye bağıran ve ona tuğla atan İrlandalı-Amerikalı gençler tarafından saldırıya uğradı. Başından ciddi bir yara aldı ve saldırganlardan biri daha sonra hapse gönderildi. Bu, onun etrafındaki baskıya, özellikle de göçmenlere karşı duyarlı olmasını sağladı. O ve ailesi daha sonra Jamaica Ovası’na ve ardından Dorchester’a taşındı.
Rose, 1908’de New England Telephone & Telegraph’ta telefon operatörü olarak çalışmak için Jamaica Plain Lisesi’ni son sınıfta bıraktı. Başlangıçta telefon operatörleri erkekti, daha sonra kadın operatörler işe alındı. Ücretler çok düşüktü ve sıklıkla birkaç saatlik ücretsiz araların bulunduğu bölünmüş vardiyalara atanıyorlardı.
Rose, 1912’de Boston Telefon Operatörleri Sendikası’nın (TOU) kurucu üyesi oldu. 20 Nisan 1919’da, kadın işçiler için ücret artışları ve daha iyi çalışma saatleri talebiyle New England genelinde telefon hizmetini felç eden 6 günlük bir grevde 8 bin telefon operatörüne öncülük etti. Altı gün boyunca grev hattında yürüdüler ve beş eyalette telefon hizmetini durdurdular. TOU’nun erkek sendika liderlerinin desteği olmamasına rağmen, ağırlıklı olarak kadın operatörler, grev taleplerini kabul ettirmeyi başardılar; haftalık maaşları artık bölünmüş vardiyalar olmaksızın haftada 16 dolardan 19 dolara çıkarıldı. Sendikalaşma hakkını güvenceye aldılar.
1920’lerde Kadın Sendikaları Birliği’nin (WTUL), aynı zamanda Kadınların Uluslararası Barış ve Özgürlük Birliği’nin (NAACP) üyesiydi. İtalyan-Amerikalı anarşistler Sacco ve Vanzetti’yi savunan gruplarda aktif olarak yer aldı.
25 Aralık 1921’de Finkelstein, Roxbury’de lastik ve akü mağazasına sahip olan Hyman Norwood adında bir Rus Yahudi göçmenle evlendiğinde telefon şirketindeki işinden ayrılmak zorunda kaldı. O dönemde kadınların evlendikten sonra ücretli işlerine devam etme hakkı yoktu. Çiftin Bernard ve Barbara adında iki çocuğu oldu. Çocuklar, annelerinin ısrarı üzerine o zamanlar bir Yahudi mahallesi olan Mattapan’da büyüdü.
Sanayide Kadın İşçiler için Yaz Okulu
Aynı yıl kadın işçilere yönelik alternatif bir eğitim programı olan Sanayide Kadın İşçiler için Bryn Mawr Yaz Okulu’na katıldı. Bryn Mawr’da işçi haklarına ilişkin öğretilen dersleri iyi öğrenen o ve diğer öğrenciler, sendika standartlarının üniversitenin siyah işçilerine ve bahçıvanlarına uygulanmasını talep etti.
1924’te Boston’da avukat Jennie Loitman Barron’un jürilerde kadınların bulunmasının gerekliliği hakkında konuştuğu halka açık bir forumun moderatörlüğünü yaptı (Massachusetts, diğer birçok eyaletin ardından 1950’lerde kadınların jüride yer almasına izin vermeyi kabul etti).
1928 ve 1935’te New York’taki Brookwood İşçi Koleji’nde yaz okuluna gitti ve burada örgütlenme teknikleri ve “sendika çocuğunun nasıl yetiştirileceği” üzerine çalıştı. İkinci kurs ona Çocuk Çalışmaları Derneği’nin Boston bölümünü kurma konusunda ilham verdi. Ayrıca Boston Sendika Koleji’nde dersler aldı.
WTUL’un bir üyesi olarak, evlilikten sonra çalışmaya devam etme hakkı da dâhil olmak üzere kadın hakları için kampanya yürüttü. Ev işçilerinin örgütlenme hakkı için çağrı yaptı. Ayrıca evli kadınların maaş çeki haklarını korumaları için lobi faaliyeti yürüttü.
Rose, 1930 ve 1940’larda Amerikan işçi hareketinin en önde gelen kadın örgütçülerinden biriydi. 1937’de telgraf çalışanları için birkaç başarılı kampanyaya liderlik ettikten sonra, Boston Çamaşırhane İşçileri Sendikası için bir dizi çekişmeli greve öncülük etti. Massachusetts, Watertown’daki Lewandos Çamaşırhanesi’nde siyah işçilere eşit ücret verilmesi için mücadele ederken, grev hattındaki bir eylemde tutuklandı. Daha sonra Uluslararası Bayan Konfeksiyon İşçileri Sendikası (ILGWU), Uluslararası Mücevher İşçileri Sendikası, Amerika Eyalet, İlçe ve Belediye Çalışanları Federasyonu (AFSCME), Uluslararası Perakende Satış Memurları Sendikası ve Uluslararası Hizmet Çalışanları Sendikası (SEIU) ile çalıştı. New England ve Pensilvanya’daki kampanyalara liderlik etti.
Rose, 1940’ların sonlarında Jordan Marsh mağazasının tezgâhtarlarını örgütlemeyi en unutulmaz örgütlenme deneyimlerinden biri olarak gördü. Daha sonra Boston Globe’a şunları söyledi:
“Binlerce işçinin bulunduğu yemek salonuna çıkıp yayın dağıtmaya başlardım. Özel dedektifler beni fark ettiğinde, her iki tarafımda birer tanesi bana dışarı kadar eşlik ediyorlar ve ben de diğer kapıdan içeri giriyorum. Bir dedektifin geldiğini gördüğümde paltoların içine saklanırdım. Ya da kadınlar tuvaletine giderdim. Gerçi beni dışarıda bekliyor olacaklardı. Kızların maaşına zam aldıklarını gördüklerinde yanıma gelip ‘Hey, bizi örgütlemeye ne dersin?’ dediler.”
Tezgâhtarlar, Uluslararası Perakende İşçileri Sendikası’nın (RWIU) bir bölümünü başarıyla oluşturdu.
Boston Halk Kütüphanesi (AFSCME) çalışanlarını örgütledi. Kütüphane kitaplarını sendika salonlarına ve fabrika katlarına taşıyan İşçi Kitapları projesinde çalıştı. Rose, daha sonra Boston WTUL’nin başkanı oldu ve bu pozisyonu örgütün dağıldığı 1941’den 1950’ye kadar sürdürdü.
Kreş kampanyası
1942’de Renkli İnsanların Gelişimi Ulusal Derneği Boston Şubesi’nin danışma kuruluna atandı. II. Dünya Savaşı sırasında savaş endüstrisinde çalışan kadınların çocukları için kamu tarafından finanse edilen kreşler açılması talebiyle kampanya yürüttü.
Gordon Allport başkanlığındaki Boston Herald Söylenti Kliniği’nin bir üyesi olarak antisemitizm, ırkçılık ve Nazi propagandasıyla mücadele etti. Massachusetts Vatandaşları Irksal Anlayış Komitesi’nin bir üyesi olarak, yerel antisemitik şiddetteki artışa karşı muhalefeti örgütledi. Savaştan sonra örgütlü emeği, kadınların işlerini korumaya çağırdı. Boston’daki kadın öğretmenlere eşit ücret verilmesi için kampanya yürüttü. Holokost’tan sağ kurtulanlar da dâhil olmak üzere mültecilerin ABD’ye göç etmesine izin verecek yasa tasarısı için lobi faaliyeti yürüttü. Marshall Planı için Massachusetts Komitesi’nin bir üyesi olarak görev yaptı ve İşçi Siyonist davasına dâhil oldu.
1970’lerde Boston Belediye Başkanı Kevin White tarafından şehrin Yaşlı İşleri Danışma Komisyonu’nda görev yapmak üzere atandı.
Rose Norwood 25 Eylül 1980’de kalp krizinden öldü.
Kaynaklar
Rose Finkelstein Norwood https://en.wikipedia.org
https://jwa.org/thisweek/apr/20/1919
Rose Finkelstein Norwood – Boston Women’s Heritage Trail
https://bwht.org › rose-finkelstein
Fotoğraflar: Wikipedia
Telefon Santral Operatörleri, 1914 dolayları, Jewish Women’s Archive. https://jwa.org/media/telephone-switchboard-operators-at-work
Sanayideki kadın işçiler için Bryn Mawr Yaz Okulu, Library of Congress’in National Photo Company koleksiyonundandır.
