Fitnat Durmuşoğlu fitnat.d@hotmail.com
Çamaşırcılıkla başladı, Danimarka Kadın İşçiler Sendikası yönetimine geldi. Temizlik işçisi, çamaşırcı, bira, kibrit fabrikası işçisi kadınların çalışma koşullarının ve ücretlerinin yükseltilmesi için mücadele arkadaşlarıyla birlikte mücadele ettiler. Çoğu kez başardılar. Danimarka sendikal hareketinin öncülerinden Anna Olivia Christensen Niesen yaşamını yitirene kadar alandan kopmadı.
Vasıfsız kadın işçilerin ücretlerini ve çalışma koşullarını iyileştiren, Danimarka kadın sendikal hareketinin öncülerinden Anna Olivia Christensen, 7 Haziran 1852 yılında Helsingor’da Anne Marie Olsdatter ve çiftçilik yapan Jorgen Christensen’ın kızı olarak dünyaya geldi. İşçi sınıfı ortamında büyüdü. 20 yaşında fabrika işçisi Oluf Nielsen ile evlendi. 15 yıl içinde, çiftin ikisi bebekken ölen dokuz çocuğu oldu. Olivia, çocuklarının geçimini sağlamak için Helsingor’da, çamaşırcı olarak çalışıyordu. 1880’li yıllarda aile, iş bulmanın daha kolay olduğu Kopenhag’a taşındı. Olivia burada da çalışmaya devam etti.
Danimarka Kadın İşçiler Sendikası De Kvindeligt Arbejderforbund (KAF) 1885 yılında kurulan, çamaşırcı kadınların ve kadın temizlik işçilerinin sendikasıydı. Kurulduğu yıllarda diğer sendikalara göre çok etkili olmayan bu sendikada kadınların örgütlenmeleri oldukça yavaştı. Çünkü kadınların bakmak zorunda kaldıkları evleri ve çocukları vardı. Çoğu zaman, katılımcı eksikliği nedeniyle sendika toplantıları iptal edilmek zorunda kalıyordu. Bu nedenle, ilk etapta sendikada örgütlenme çalışmalarına ağırlık verildi.
Sendika başkanı seçildi
Olivia 1891 yılından itibaren KAF içinde faaliyet yürütmeye başladı. Kısa bir süre sonra, sendika yönetim kurulu üyesi, 1892 yılında sendika başkanı oldu. Kendisi gibi çocukları için çalışan tüm işçi kadınların, örgütlenmesi gerektiğine inanıyordu. KAF’ta bilinçlendirme toplantıları düzenliyor, diğer kadın derneklerinden, erkek işçilerin yoğunlukta olduğu diğer sendikalardan da konuşmacılar çağırılıyordu. Aylık toplantılar ve üyelik ücretleri ile sendikanın mali sorunlarını çözdü. Sonraki yıllarda sektörün kadınları için ajitasyon toplantıları yapıldı. KAF’ın yakın işbirliği içinde olduğu Kvindelig Fremskridtsforening‘den (Kadın İlerleme Derneği) Johanne Meyer gibi sendikacılar çalışmalara katıldı.
KAF, zamanla bira, matbaa, iplik, kibrit ve kablo fabrikaları gibi çeşitli sanayi kollarından kadınların üye olduğu bir sendika haline geldi. İlk kez 1896 yılında Tuborgs Bryggerier’de (Tuborg Bira Fabrikası) çalışan KAF sendikasında örgütlü kadın işçiler, patronla ücret anlaşması yaptılar. Aynı yıl, bir başka patron Jacob Holm ve Sonners Reberbane sendika temsilcileri ile görüşmeyi reddetti. Bunun üzerine grev kararı alındı. Yedi hafta süren grev, ücretlerde artış ve çalışma koşullarında iyileştirme ile sonuçlandı. Bu sırada Olivia Nielsen, fabrika patronuyla mahkemelik oldu. Patrona göre sendika, gazeteye iş yeri hakkında “karalayıcı” yazılar yazmıştı, ancak sendikanın yazdığı yazılar fabrikadaki dayanılmaz çalışma koşullarına dairdi. Duruşma uzlaşmayla sona erdi. Kocasıyla birlikte mahkeme kapılarını aşındırmaktan kurtuldu böylelikle. (O dönemde sendika başkanlığı da yapsan, kadınlar mahkemeye kocasının gözetiminde gitmek zorundaydı, çünkü dönemin evlilik yasaları bunu gerektiriyordu.)
1890’lı yılların sonlarında, KAF’ın eyalet şubeleri Randers, Svendborg, Naestved ve Koge’de kuruldu. 1900 yılına gelindiğinde, örgütün yaklaşık 1.000 üyesi vardı. Bu, 1901 yılında Kvindeligt Arbejderforbund i Danmark’ın (KAD) (Danimarka Kadın İşçi Sendikası) kurulmasına yol açtı. Ülkede kadınlar için kurulan ilk resmi ulusal sendikaydı. Nielsen, KAD genel sekreteri olarak görev yaparken aynı zamanda Kopenhag Şubesi’nin 1. Departmanı olarak adlandırılan ebeveyn departmanında başkan olarak görev yürütüyordu. Olivia KAD’ı en büyük kadın sendikalarından biri yaptı ve vasıfsız kadın işçilerin ücret ve çalışma koşullarında iyileştirmeler için müzakerelerde bulundu.
Olivia’nın evliliği iyi gitmiyordu. 1901 yılında kocasından boşandı. O sırada 13 ve 17 yaşlarında olan en küçük iki çocuğun velayeti kendisine verildi. 1902 yılında Oluf Nielsen öldü.
Vasıfsız işçiler sendikası
Olivia 1898 yılında kurulan De samvirkende Fagforbund’un (Danimarka Sendikaları Federasyonu) konsey üyesi olarak görev yaptı ve 1909 yılında yürütme kurulu üyesi oldu. Olivia aynı zamanda Socialdemokratiske arbejderbevaegelse’nin (Sosyal Demokrat İşçi Hareketi) destekçisiydi ve 1899 yılında Kopenhag’da De kvindelige Herreskraedderes Fagforening’in (Kadın Terzileri Sendikası) başkanı Andrea Brochman ile birlikte ilk kez 1 Mayıs gösterisinde konuşma yaptı. Olivia “Bugün kadın işçilerin işverenlerden istedikleri, erkek işçilerin taleplerinden farklı değil. Sekiz saatlik iş gününü sadece bizim bedenimizi dinlendirmek için değil, aynı zamanda çocuklarımızla yeterince ilgilenebilmek için de istiyoruz. Kadın ve çocukların emeği, erkek işçilere karşı kullanılıyor. O yüzden biz eşit işe eşit ücret isterken, herkesin iyiliği için istiyoruz” dedi.
1909 yılında kadınlar ilk kez yerel seçimlere katıldı. Olivia, Kopenhag şubesi adına kadın sendikaları tarafından düzenlenen, kadın işçiler toplantısının eş-konsolosu oldu ve daha sonra diğer iki kadın sendikacı Henriette Crone ve Anna Johansen ile birlikte belediye meclisinin Sosyal Demokrat üyesi olarak görev yaptı. Aynı yıl KAD kongrede bir işsizlik fonu kurduğunda, başkan olarak görevini yürüttü. KAD üyeliği 2 bine yükseldi.
Olivia Nielsen, 11 Temmuz 1910 yılında Dansk Arbejdsmandsforbund’un (Vasıfsız İşçiler Sendikası) Aarhus’taki kongresinde fenalaştı, yürütme komitesini çalışmalarına devam etmeye teşvik etti ve onları başarılı bir şekilde çalışmaları yürüten kızı Gudrun Bodo’yı halefi olarak seçmeye çağırdı ve orada öldü. Sendika Bispebjerg Mezarlığı’na onun için bir mezar anıt dikti.
Kaynak
Günün belleği: Danimarka Kadın İşçileri Sendikası https://ekmekvegul.net
Olivia Nielsen Vikipedi, özgür ansiklopedi
Olivia Nielsen – Wikipedia https://en.wikipedia.org
Olivia Nielsen (1852) https://www.kvinfo.dk › origin
