Ayla Önder onderayla@gmail.com
Bazı sendikalar otomobil veya ev almak isteyen üyeleri adına protokoller yapıyorlar. Doğum, sünnet, estetik ve tatil ücret indirimlerinin adı artık “sendika etkinliği” oldu. Kadınlara yönelik hizmetler; dudak şişirme, burun estetiği, kirpik liftingi! Eğitim-Sen üyesi Ayşe Panuş; “Bir sendikanın işlevi indirim anlaşmaları yapmak değil, üyelerinin sosyal ve ekonomik haklarını korumaktır. Bu sendikalar diyor ki bize, aç kal ama estetik ol. Marie Antoinette’nin bir sözü var; ekmek yoksa pasta yiyin! Bunların yaptıkları bu!”
Sendikacılık artık asıl var olma misyonundan farklı taraflara doğru yöneliyor. Birçok işçi ve memur sendikasının internet sayfasında artık “alışveriş indirimi avantajları” duyuruları görüyoruz. Marketlerden, giyim mağazalarından alışveriş yapacak üyelerine yüzde kaç indirim fırsatı sağlamışlar? Elektronik ürünleri satın alacak işçi ve memurlar nasıl bir kar sağlayacak. Dışarıda ne kadar ucuza yemek yiyebilecekler? Mobilya alacaklarsa ucuz fiyatlar hangi firmada? Bütün bu soruların cevaplarıyla uğraşıyor sendikaların çoğu. Oysa, uzun çalışma saatlerine, düşük ücretlere, yoğun ve güvencesiz çalışma koşullarına yönelik çalışmalardır sendikaların asıl işlevleri. İşçiler genellikle, daha yaşanabilir ücretler için ve işyerinde uğradıkları haksızlıklara karşı güç kazanma amacıyla sendikayı tercih ederler. Her zaman böyle olduğuna dair bilgimiz şimdi sınanma aşamasında!
Ücret zamları değil mal indirimleri
İndirimli alışveriş kartları sağlamak veya gıda, eşya ve otomobil satışlarındaki indirimleri gerçekleştirmek artık sendika web sitelerinde ilk haber olarak yer alıyor. Toplu sözleşme anlaşmaları ve istenecek ücret zamlarına dair bilgileri çok sınırlı görebiliyoruz bu sayfalarda. Her gün farklı bir perakendeciden alışveriş indirimi haberine yer veriyorlar. Sadece web sayfalarında değil aynı zamanda bilinen markalardan “heyecan verici teklifleri” sosyal medya hesaplarında da yayınlıyorlar. İndirimli sendika alışveriş kartları nasıl alınabilir, ucuz satış noktaları nerede gibi bilgiler paylaşıyorlar. Süpermarketlerin reklamlarını bol bol yapmış oluyorlar bu arada. “Akıllı olun ve buralardan alışveriş edin ve tasarruf sağlayın” diyorlar özetle! İşçi ve memurların ücret zamları ortada. Fakat sendikanın itirazı başka. Parfüme kadar düşünmüşler. Koku satan firmalarla dahi indirim protokolleri yapmışlar!
‘Otomobil ve ev satışlarında fırsatlar!’
Ev satış kuruluşları, otomobil pazarlama noktaları, tatil şirketleri büyük duyurular yapıyor. Ve sendikalı işçilere ne kadar fırsatlar tanıdıklarını anlatıyorlar. Bu bilgileri sendikalarla yaptıkları anlaşmalar doğrultusunda açıklıyorlar. Sendika yönetimlerinin de bir dizi mağaza yetkilisiyle, kuruluş ve hastane müdürleriyle birlikte aynı masada görüntüleri yayınlanıyor. Protokol anında imzalar atılırken pozlar veriyorlar. Sanki işçiye yüzde 50 ücret zammı almışlar gibi gülümsüyorlar o fotoğraflarda! Sendika çalışmaları ve faaliyetlerinde artık en önemli olan, “nereden ne kadar indirim fırsatlarını sunabilecekleri” konusu. İşçilerin büyük bir bölümü yaşamsal ihtiyaçlarını, ev ve mutfak giderlerini ancak karşılayabiliyorken, indirimli otomobil ve ev duyuruları çok dikkat çekici!
Adeta özel hastane bölge temsilcisi gibi
Birçok sendika, özel hastanelerin ilçe veya bölge temsilcisi gibi hareket ediyor. Hastanelerle yapılan anlaşmalar “sendikal hizmet” olarak lanse ediliyor. Sürekli hangi indirimlere nasıl erişilebileceği noktasında hatırlatmalar yapıyorlar. Eğitim Bir-Sen İstanbul 1 Nolu Şube de, İstanbul’da Medipol hastaneleriyle anlaşma yapmış. “Bu meyanda yapılan protokoller en hızlı bir şekilde üyelerimize telefon mesajları ve şubemize ait sosyal medya araçları aracılığı ile duyurulacaktır” diyerek ne kadar “hızlı” bir hizmet sunduklarına işaret ediyor sendika yönetimi. Tüm Eğitim Bir-Sen camiasının yararlanabileceği sağlık protokolüne dair şöyle bir açıklama yapıyor şube yönetimi; “Anlaşmamız çerçevesinde üyelerimiz bu hastanelerimizin herhangi bir şubesinden sendika kimlik kartlarını göstererek hizmet alabilecekler. Tüm branşlarda hasta farkı üzerinden yüzde 20 indirim hakkına sahip olacaklardır.”
İmza töreni!
Koop-İş Sendikası (Türkiye Kooperatif, Ticaret ve Büro İşçileri) Van’daki üyeleri için bir alışveriş merkeziyle imzaladığı sözleşmeyi duyuruyor. Bu protokolle ilgili olarak anlaşma sırasında imzalar atılmış. Bunu “imza töreni” olarak duyuruyorlar sendika sayfalarında! Sendika yöneticisi Hasan Fehmi Kara’nın bu törende yaptığı konuşma şöyle ifade ediliyor; “Sendika yetkilisi, sözleşme gereği üyelerinin yapacakları alışverişlerde indirim uygulanacağını belirtti!” Alışveriş merkezi müdürü de sözleşmenin bir yıl geçerli olduğuna işaret ediyor. “Koop-İş Sendikası ile alışveriş sözleşmesi yaptık. Sözleşme gereği 725 üye için hazırlanan kartla, üyelerin yapacakları gıda alışverişlerinde yüzde 6, züccaciye alışverişlerinde ise yüzde 15 indirim uygulanacak. Aylık ve haftalık, gıda ve züccaciye indirim günlerinde de aynı iskonto uygulanacak” diyor. Dalga geçer gibi. Bu çerçevedeki indirimler mağazaların önünden geçen herkes için uygulanıyor. Hatta “yüzde 6” değil daha fazla! Ayrıca bir sendika anlaşmasına gerek var mı?
Kadın öğretmene estetik müjdesi!
Varlık amaçlarını oldukça abartan bu sendikalar estetiğe de yöneldi. Doğum, sünnet ve tatil ücret indirimlerinin yanı sıra, işçi ve memur kadınlara yönelik farklı hizmetler de söz konusu; Dudak şişirme, burun estetiği ve kirpik liftingi! Bu arada kadınlara yapılan epilasyon hizmetlerinden erkek işçiler de faydalanıyor. Memur-Sen’e bağlı Eğitim Bir-Sen de, estetik merkezlerinden yüksek indirim aldıkları için övünüyor. Üyelerine ve yakınlarına “indirimli estetik kampanyası” sosyal medya hesabında yer alıyor. 24 Kasım öğretmenler günü öncesi sendikanın “öğretmenler gününe özel” bir indirimi göze çarpıyor. Sendikalı eğitimcilerin estetik operasyonlarında yüzde 30 indirim sağlandığı duyurusunu yayınlıyorlar. Hizmetinde estetik ameliyatlar da bulunan bir güzellik merkezi de bu indirimi “müjde” olarak web adresinde yayınlıyor; “Mucizelere inanan ve mucizeler yaşatan M. Estetik ve Güzellik Merkezi olarak değerli öğretmenlerimizin gününü kutluyoruz. 24-25 Kasım arası mucizeler yaşatan öğretmenlerimize tüm estetik paketlerimizde yüzde 20 indirim olanağı sunuyoruz!” Kadın öğretmeni estetik ameliyatı indirimi ile onore etmek!
İşçi çocuklarına özel okul?
Anadolu Eğitim Öğretim ve Bilim Hizmetleri Sendikası, “Eğitim çalışanlarına hizmeti ilke haline getiren sendikamız, yaptığı anlaşmalar ile bu hizmetlerden üyelerimizin indirimli faydalanmasını sağlamayı amaçlamaktadır” diyor indirim protokolleri hakkında. Hemen her alanda indirim sağlamaya çalışan sendika, üyelerinin çocuklarına özel okullarda eğitimi tavsiye ediyor. Özel okul ama nasıl? Belli bir ücret seviyesindeki insanlar için mümkün ancak burada okumak. Olsun, sorun değil! Sendika ifade ettiğine göre indirimi almış. Üyelerin çocukları bu okullarda eğitim görmek istedikleri takdirde “yüzde 30 indirim” sağlandığı belirtiliyor. Bu sendika aynı zamanda hastane indirimleri de almış. “Sendika üye kimliğini ve kurumsal kartını belgeleyen üye ve birinci derece yakınlarına tüm muayene, teşhis, tedavi ve ameliyatlar için yüzde 15 indirim uygulanacak” diyor yönetim, duyurusunda.
Sendikalı kadına doğum indirimi yapmadılar
Öz Orman-İş Sendikası da hastane bölge şubesi gibi. “Antalya şube başkanlığı olarak tarihinde Özel Likya Hastanesi ile üyelerimizin ve aile bireylerinin indirimli bir şekilde sağlık hizmetlerinden faydalanabilmeleri için mutabakat sağlamış bulunmaktayız” diyor Orman-İş Sendikası Antalya Şube Başkanı Ramazan Gün. Tüm poliklinik muayenelerinde, laboratuvar ve radyolojik tetkiklerinde, tedavi işlemlerinde belirli indirimler yapılarak işlemlerin tamamlanacağını söylüyor. Sendikalar kendi deyimleriyle bu “mutabakatları” yapıyor. Peki uygulanıyor mu? Özel Beyhekim Hastanesine doğum yapmak için giden bir işçi kadın (isim veremiyor) bu soruya yanıt vermek üzere yaşadığını anlatıyor; “Beyhekim Hastanesi’nde bebeğimi dünyaya getirdim. Doğumdan sonra artık hastaneden çıkacak kadar kendimi iyi hissettiğimde ödeme için vezneye gittik. Özellikle ücreti nakit vereceğimizi ve indirim şansımızı sordum. Sendikalı olduğumu bildikleri halde indirim yapmadılar. Daha sonra tekrar aradım. ‘Geriye dönük bir şey yapamayız’ dediler. Ödeme sırasında sendika üyesi olduğunuza dair belgeyi göstermem gerektiğini beyan ettiler. Biz birer ‘müşteri’ olmaktan öte hastayız. Şikayetimi hastanenin ‘insan dostu hastane’ vasfına sığınarak gerekli yerlere yaptım”.
‘Ekmek yoksa pasta yiyin!’
Ayşe Panuş, Eğitim-Sen üyesi bir öğretmen. Sendikaların bu yaptıkları anlaşmaların “onur kırıcı” olduğuna vurgu yapıyor. “Meslek onuruna aykırı” diyor. Ayşe Panuş görüşlerini şöyle ifade ediyor;
“Bugün eğitim emekçileri olarak saygınlığımız, itibarımız bizatihi bakanlığın kendisi tarafından yerle bir edilmeye çalışılmakta. Sosyal ve ekonomik koşullarımız bugün artık açlık seviyesindedir. Esnek ve güvencesiz çalışma dayatılmakta ve her geçen gün bir öncekini aratır duruma geldiğimiz bugünlerde, bu sendikaların çeşitli yerlerle anlaşarak yaptığı bu indirimler tabiri caizse yüzsüzlükten başka bir şey değildir. Bir sendikanın işlevi oradan buradan indirim anlaşmaları yapmak değil, üyelerinin sosyal ve ekonomik haklarını korumaktır. Yani bu sendika diyor ki bize, ‘aç kal ama estetik ol!’. Marie Antoinette’nin bir sözü var; ekmek yoksa pasta yiyin.. Bunlarınki de bu demek. Başka bir şey değil.”
