Sert kayalara karşı yürüyen bir kadın: Ottilie Baader

Yaşarken takdir toplayan ama ölümünden sonra unutulan, sosyalist hareket içinde yer almış, döneminde kadın sorunları üzerine düşünerek, konuşmalar yapmış konferanslarda bildiriler sunmuş, işçi sınıfı feministlerinden biri de Ottilie Baader’dir. Klara Zetkin tarafından işçi kadınların sorunlarını ve kadın erkek eşitliğini çok iyi dile getirdiği için methedilen bir kadından bahsediyoruz.
Paylaş:
Necla Akgökçe
Necla Akgökçe
nakgokce@gmail.com

Ottilie Baader 30 Mayıs 1847 yılında Polonya’nın Rakow kentinde şeker ustası Gustav Baader ile terzi Johanna’nın dört çocuğundan ikincisi olarak dünyaya geldi. Annesi genç yaşta veremden yaşamını yitirdiği için babası ile birlikte küçük yaştan itibaren ev işlerini üstlenerek, kardeşlerine bakmaya başladı. Ev sorumlulukları nedeniyle ilköğrenimini babasından aldı. Üçüncü sınıftan itibaren de üç yıl Franfurt an Oder’de bir ortaokula gitti. Öğretmenleri okulda iyi bir öğrenci olduğunu söylüyorlardı. 13 yaşında ailesiyle birlikte Berlin’e taşındı ve işçilik hayatı böylece başlamış oldu. Önce ev hizmetlerinde daha sonra da dikiş makinesi işçisi olarak çalıştı. 12 saat dikiş makinesinin başında çok ağır koşullarda çalışıyorlardı. Daha sonra bir fabrikaya girerek orada da terzilik yaptı.

İlk başta Lina Morgenstern tarafından kurulan işçi derneğine üye oldu. Karl Marx’ın Kapital’ini ve August Bebel’in Kadın ve Sosyalizm isimli kitabını okuduktan sonra sosyal demokratlara (sosyalist) katıldı. Bu kitaplardan edindiği bilgileri çalıştığı fabrikadaki kadın işçilere aktarıyordu. 1866’da Berlinli terzilerin dikiş ipliği fiyatlarındaki ani artışa karşı verdiği mücadelede yer aldı.1870/71’de greve gitmeye hazır 50 terziyle birlikte ücretlerinin yarıya indirilmesine karşı eylem yaptılar ve kazandılar. Berlin yaka ve manşet fabrikasında çalışmaya başladı.

Georg Wilhelm Schulze liderliğindeki bir ayine katılmak, Ottilie Baader’in 1877’de babasıyla birlikte Katolik kilisesini terk etmesi ve hür cemaate katılması sonucunu doğurdu. Böylece dinle de arasına bir mesafe koymuş oldu. İlk konuşmasını 1879 yılında, vardiyalı usulü çalışan işçilerin bir eyleminde yaptı.

Maniz Kadın Konferansı, 1900

1885 yılında “Berlinli Manto İşçileri Sendikasını” kurdu. Bu Almanya’nın kadın işçileri örgütleyen ilk sendikasıydı.

Prusya Dernekler Yasası 1908 yılına kadar kadınların siyasi örgüt üyesi olmasına izin vermiyordu. Bu nedenle sosyal demokratlar, parti siyasetinde aktif olan, ancak -birey olarak- yasaklanabilecek veya kapatılabilecek bir örgüt üyesi olan kadınları- “güvenilir kişi” kategorisinde partiye dahil ediyordu. Baader 1894’ten 1908’e kadar bu kategorinden parti çalışmaları yaptı. Ottilie Baader, SPD’nin ilk tam zamanlı çalışanlarından biriydi. SPD’nin kadın bürosunun kurulmasına yardım etti ve orada dört yıl boyunca gönüllü olarak çalıştı. 1904 yılından sonra para almaya başladı.

Baader, sosyalist kadın hareketinin kurulmasında öncü bir rol oynadı. Çok sayıda ulusal ve uluslararası toplantı ve konferansta kadınlara oy hakkı verilmesi için çağrıda bulundu, kadın ve çocukların korunması için kampanyalar yürüttü ve kadın işçilerin parti eğitimlerinden yararlanmasını sağladı. 1891’de Karl Liebknecht’le birlikte işçileri eğitmek üzere kurulan parti okulunun yönetim kurulunda yer aldı, burada canla başla çalıştı. “Taşlı Bir Yol” isimli otobiyografisinde Ottilie, işçileri siyaset konusunda eğitmenin ne kadar zor olduğunu şöyle anlatıyordu: “İşgünün 12 saat olduğu bir yerde kadınların eğitimlere katılması büyük fedakarlık gerektiriyordu. Ama diğer yandan kadınların eğitilmesiyle aile aydınlatılarak, dönüşüme uğrayacaktı. Belki eğitim süreci boyunca kadınlar çocuklardan uzak kaldılar ama burada eşitlik için bir tohum atılmış oldu.”

Bir alana ismi verildi

1892 Mayısı’nda yapılan işçi konferansında konuşan Ottilie Baader için Klara Zetkin Gleichheit gazetesindeki makalesinde şöyle yazıyordu: “11 Mayıs Breslau’da yapılan toplantıya katılım çok iyiydi, o kadar kalabalıktı ki toplantı salonu ve koridorlar ağzına kadar doluydu. Bayan Baader’in “Her iki cinsiyet için eşitlik” isimli konuşması kuvvetli alkışlarla ödüllendirildi.”

Sosyalist hareket içinde kadın erkek eşitliğini savunup yaygınlaştırmak için Klara Zetkin tarafından kurulan Gleichheit (Eşitlik) dergisinde düzenli olarak yazdı. Anıları “Taşlı Bir Yol” adı altında 1921’de yayınlandı ve 1979’da tekrar basıldı. Alman Sosyal Demokrat Partinin 2. Enternasyonale yolladığı üç kadın delegeden biri oydu.1911’de Baader, Oranienburg’lu bir sosyal demokrat August Dietrichs ile evlendi.

24 Temmuz 1925’te Wedding’deki Rudolf Virchow Hastanesi’nde hayata gözlerini yumdu.

1996’da Berlin-Rudow’daki bir meydana ve 1985’te Hamburg’un Bergedorf semtindeki bir sokağa onun adı verildi.

https://de.wikipedia.org/wiki/Ottilie_Baader#:~:text=Ottilie%20Baader%20(*%2030.,f%C3%BCr%20das%20Frauenwahlrecht%20in%20Deutschland.

Freude, Roswitha: Ottilie Baader: ein biographischer Beitrag zur Geschichte der deutschen proletarischen Frauenbewegung. Leipzig, Pädagogische Hochschule, Diss., 1984

Paylaş:

Benzer İçerikler

Kız lisesini bitirdi. Kadınların üniversitede okutulmadığı bir dönemde, mahkeme kararı ile üniversiteye girdi. Kadın işçilerin haklarını ve özgürlüğünü savunan bir sosyalistti. Viyana İşçi Odası Kadın İşçi Dairesini kurdu. Naziler tarafından öldürüldü.
Amerikalı feminist gazeteci Louise Bryant, Lenin’in yakınındaki kadınlardan büyük güç aldığını sıklıkla ifade ediyor. Fakat tarih kitapları bizlere Lenin’in çevresindeki kadınlardan güç aldığını değil, onları Lenin’in gölgesindeki figürler olarak gösteriyor. Fakat gerçekler her zaman kitaplardaki gibi olmayabilir. Gelin, Lenin’in eşi ve iki kız kardeşinin politik çalışmalarına, çıkardıkları Kadın İşçi gazetesine ve devrim sürecindeki bugün için görülmek istenmeyen emeklerine yakından bakalım.
Bursla okudu, öğretmen oldu. Genç yaşta İngiltere Bağımsız İşçi Partisi’ne ve Oy Hakkı Hareketi’ne üye oldu. İyi bir örgütçüydü. Kadınların sendikalarda örgütlenmesi için de çalıştı. İşçi Partisi’nden milletvekili ve eğitim bakanı oldu. Yaşamını yitirene kadar eylemlilik içindeydi.
Agnes Wabnitz, Klara Zetkin ve Rosa Lüxemburg’un selefiydi. Alman Sosyal Demokrat hareketi içinde ölümünden sonra hemen unutulmasını iyi bir hatip olmasına rağmen yazılı eser bırakmamasına bağlayanlar var. Ama bu unutuluşun ardında yaşarken çokça tartıştığı erkek yoldaşlarının da bir miktar payı olmalı ….
İçeriklerimizi kaçırmamak için e-posta bültenimize ücretsiz abone olun!