Danimarka Sendikalar Kalkınma Ajansı (DTDA) ve IndustriALL Sahra Altı Afrika bölge ofisi tarafından desteklenen proje ile 15 Haziran’da yapılan toplumsal cinsiyet eğitiminde, Mukyala Nambi* isimli bir kadın işçi yaşadıklarını anlattı. Nambi, Kampala’ya yaklaşık 22 km uzaklıktaki Mukono’daki Riley Ambalaj fabrikasında çalışıyor. Ambalajlamaya yönelik oluklu mukavva kutular üreten fabrikada Nambi dokuz yıldır çalışıyor. Riley Ambalaj 120’si kadın olmak üzere 600’den fazla işçi çalıştırıyor ve ürünlerini Burundi, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve Güney Sudan’a ihraç ediyor.
Şöyle anlatıyor Nambi yaşadıklarını: “Sabah 7’den akşam 7’ye kadar uzun çalışma günümüzün ardından mesai bitiyordu. Üretim müdürü beni ofisine çağırdığında eve gitmeye hazırlanıyordum. Fakat müdür, fabrika kapandıktan sonra neden o gün benimle ofisinde yalnız buluşmak istediğini açıklamadı. Onun niyetinden şüphelendiğim için görüşmeyi reddettim. Müdür öfkelendi. Ertesi gün bana cinsel tacizde bulunmaya başladı. Beni tehdit etti, bağırdı ve onun teklifini kabul etmediğim takdirde beni işten çıkarmakla tehdit etti.”
Fabrikada ücretler de düşüktü. Nambi ayda 300 bin Uganda şilini (80 ABD Doları) kazanırken, sözleşmeli işçilere 200 bin şilin (53 ABD Doları) ödeniyordu.
Tacizci cezalandırıldı
İşyeri temsilcisi olan Nambi, cinsel tacize karşı çıktı ve yöneticiye, işçilerin iş kanunları ve Uganda Anayasası tarafından korunan hakları olduğunu söyledi. Yöneticinin davranışları hakkında soruşturma yürütmeye başladı özellikle kısa süreli sözleşmelerle çalışan ve kalıcı iş sözü verilen genç kadın işçilere yönelik bazı cinsel taciz vakalarını tespit etti. “Yeterince kanıt topladıktan sonra onu hemen müdüre ve insan kaynakları departmanına bildirdim. Yönetici disiplin cezasının ardından görevden alındı.” diye anlatıyor.
Ayrıca yönetici, göçmenlik bürosuna ihbar edildi ve bunun sonucunda, çalışma izni koşullarını ihlal ettiği ve sahtecilik yaptığı gerekçesiyle Uganda’dan Hindistan’a geri gönderildi.
Nambi, faille yüzleşmedeki cesaretini, IndustriALL üyesi sendikalara bağlı Ugandalı kadın işçilere yönelik toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve taciz eğitimine bağlıyor. Sahra Altı Afrika bölge ofisi tarafından desteklenen proje ile yapılan eğitimin kendisini işyerinde cinsel tacize karşı durma konusunda güçlendirdiğini söylüyor.
Eğitimde, Uganda’nın 2023’te onayladığı, çalışma yaşamında şiddet ve tacizi sona erdirmeye yönelik 190 sayılı Uluslararası Çalışma Örgütü Sözleşmesi’nin uygulanmasına ilişkin konular ele alındı. Toplu iş sözleşmelerine toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve tacizin önlenmesine yönelik hükümlerin eklenmesi de diğer konular arasındaydı.
IndustriALL’un Sahra Altı Afrika bölge sekreteri Paule France Ndessomin, “Failin karşısına çıkma konusundaki cesaretinden dolayı Nambi’yi alkışlıyoruz. Cinsiyete dayalı şiddet ve cinsel taciz eğitimimizin temel konularından biri, raporlama mekanizmalarının güçlendirilmesi ve cinsel tacizin sona erdirilmesini taahhüt eden işyeri politikalarının geliştirilmesidir. Bunu başarmak için Uganda’daki bağlı sendikalar fabrika sahipleriyle birlikte cinsiyet politikalarının uygulamaya konması için çalışıyor ve bu çabaları takdir ediyoruz.” diyor.
Eğitimden yararlanan IndustriALL üyeleri arasında Uganda Matbaacılar, Kağıt, Polifiber ve Birleşik İşçiler Sendikası, Uganda Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Birleşik İşçiler Sendikası ve Uganda Oteller, Gıda, Turizm, Süpermarket ve Birleşik İşçiler Sendikası yer aldı.
*Kişinin mahremiyetini korumak için isim değiştirilmiştir.
