Sevim Işık Bäro sevimisis@gmail.com
Kadın yönetmenleri ve yapımcıları destekleyen Women Make Movies (WMM), Afganistan ile ilgili birbirinden güzel filmin yer aldığı bir seçkiyi kısa süreliğine ücretsiz olarak sanal gösterimlere açtı.
Kuruluşundan beri, 45 yılı aşkın süredir, kadın yapımcıları ve yönetmenleri destekleyen, farklı, çeşitli ve kapsayıcı bir film yapımı ortamı hazırlamayı hedefleyen Women Make Movies (Kadınlar Film Yapar), kadınlar tarafından yapılan ve kadınlar hakkındaki bağımsız filmlerin dünyanın önde gelen dağıtımcılarından biri. Tarihsel olarak görmezden gelinen sesleri yükseltmeye çalışan ve ana akım medyaya meydan okuyan WMM, Taliban’ın Afganistan yönetimini ele geçirmesinin ardından, dağıtımcılığını yaptığı bölge ile ilgili filmlerin yer aldığı bir seçkiyi 12 Eylül 2021’de ücretsiz sanal gösterime açtı.
Kadınların mücadele deneyimleri
WMM bu gösterimleri web sitesinde şöyle duyurdu: “Afganistan’da Talibanın yönetimi ele geçirişini yüreğimiz buruk bir şekilde izlerken, bu bölgenin tarihine ışık tutan ve en önemlisi Afgan kadınlarının seslerini ve yaşanmış deneyimlerini öne çıkaran filmleri ücretsiz olarak sunuyoruz. Siyasi kargaşanın ve kadınların yaşamları ve haklarına yönelik korkumuzun ortasında, ülke ve Afgan kadınlarının yaşamları hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak, son 20 yıldaki mücadelelerini ve inanılmaz zaferlerini görmek hepimiz için önemli. Bu koleksiyondaki filmler, ilk kadın milletvekilinin hikayesinden ülkedeki ilk kadın video gazetecilerine, cinsel istismara karşı savaşan ve mahkemelerde kazanan bir kadının hikayesinden Sonita’nın çocuk evliliği üzerindeki zaferine kadar birçok öyküyü seyirci ile buluşturuyor. Afgan kadınının bir nesilde başardıklarını görünür kılıyor. Afganistan’daki kadınların ileriye gidişini nasıl destekleyeceğimizi sorgulama bağlamında önemli bir seçkidir.
Seçkide yer alan filmler:
A THOUSAND GIRLS LIKE ME: Babası tarafından yıllarca taciz edildikten sonra adalet için cesurca mücadele eden genç bir Afgan kadının hikayesi.
Khatera Golzad, 13 yıldan uzun bir süre babasının fiziksel ve cinsel istismarına maruz kaldı. Birkaç düşükten sonra bir kızı ve bir oğlu oldu. Birçok şikayetine rağmen ne Afgan polisi ne de hukuk sistemi ona yardım etti. 2014 yılında, ulusal televizyonda babasını alenen suçlamak için göründü. En sonunda erkek akrabalarının ve yargıçların kendisini yalancı olarak nitelendiren tehditlerine rağmen davasını mahkemeye taşımayı başardı.
SONITA: Sundance Film Festivali’nden iki ödülle dönen filmde, Michael Jackson ve Rihanna’nın spritüal ebeveynleri olduğuna inanan, ünlü bir rapçi olma hayalini kuran Afganistanlı mülteci Sonita Alizadeh’in ilham verici hikayesi anlatılıyor. İran’da yaşayan 18 yaşındaki Sonita’nın şu an için tek hayranları Tahran sığınağındaki diğer genç kızlar. Bir gelin olarak 9.000 dolar eden Sonita’nın ailesi ise onun için çok farklı bir gelecek planlıyor.
SEARCH FOR FREEDOM: Film, 1920’lerden 2003’e kadar Afganistan’ın dramatik sosyal ve politik tarihinin izini dört kadının hikayesi aracılığıyla anlatıyor: Sevilen çağdaş Kral Amanullah’ın (1919-1929) kız kardeşi Prenses Shafiqa Saroj, Afgan radyosunda şarkı söyleyen ilk kadın olan Mairman Parveen, Taliban katliamından sağ kurtulmuş bir savaş dulu olan Moshina ve Taliban rejimi sırasında RAWA (Afgan Devrimci Kadınlar Derneği) için yeraltı okulları işleten sürgündeki bir tıp öğrencisi olan Sohaila.
I AM THE REVOLUTION: Afganistan, Suriye ve Irak’ta Cinsiyet Eşitliği Mücadelesine Önderlik Eden Üç Kadının Portresi
Politikacı Selay Ghaffar, Taliban tarafından dünyanın en çok aranan insanlarından biri. Yine de diğer kadınları hakları konusunda eğitmek için Afganistan’ı dolaşıyor. Rojda Felat, Suriye Demokratik Ordusu’nun komutanı ve Rakka’yı İŞİD’in kontrolünden almak, İŞİD’i yenip halkını kurtarmak için 60.000 askere liderlik ediyor. BBC tarafından 2018’de dünyanın en etkili 100 kadınından biri olarak gösterilen Yanar Muhammed, tacize uğrayan kadınlar için sığınma evleri işletirken Irak’ta parlamento reformu için bastırıyor.
I AM A GIRL: Bugün dünyada herkesten daha fazla zulüm gören bir grup insan var, ancak bu insanlar siyasi veya dini aktivistler değil. Onlar kız çocukları. Oğlan doğmamak, dünyadaki herhangi bir gruptan daha fazla şiddete, hastalığa, yoksulluğa ve dezavantaja maruz kalma olasılığı anlamına geliyor.
Filmde; 12 yaşında bekaretini satmak zorunda kalan Kamboçyalı 14 yaşındaki Kimsey ile okula giderse vurulacak olan Afganistanlı Aziza ile, New York’un bir gettosunda yaşayan ve yıldız olma hayali kuran Breani ile, intihar girişiminden kurtulan Avustralyalı Katie ile, kendisinden 20 yaş büyük bir adamla nişanlı Kamerunlu Habiba ile ve ilk cinsel ilişkisinin ardından 14 yaşında anne almak üzere olan Papua Yeni Gine’den Manu ile tanışıyoruz. Kültürlerinin dikte ettiği şekilde büyüyen bu kadınların, dayanıklılık, cesaret ve mizahla dolu yürek ısıtan olağanüstü hikayelerini görüyoruz.
PLAYING WITH FIRE: WOMEN ACTORS OF AFGHANİSTAN Afganistan’da oyuncu olmaya karar veren kadınlar tehlikeli bir seçim yapıyor. Taliban yönetimi altında (1994-2001) yasaklanan Afgan tiyatrosu, 2000’li yılların başında birçok kadının ön planda olduğu bir geri dönüş yaşadı. Ancak İslami köktendinciliğin güçlü nüfuzu, yeniden dirilen Taliban ve ataerkil gelenekler ile, kadın oyuncular genellikle en sert eleştirilerle karşı karşıya kalıyor ve hatta bazen fahişe olarak görülüyor. Sosyal olarak dışlanıyor, kariyerlerini bırakmaları için baskı görüyor, dövülüyor, kendileri ve aileleri için ölüm tehditleri alıyorlar. Bazıları ülkeyi terk etmek zorunda kalıyor, hatta bazıları öldürülüyor.
UNVEILED VIEWS: MUSLIM ARTISTS SPEAK OUT Bu aydınlatıcı belgeselde beş olağanüstü kadın, Müslüman ülkelerindeki meslekleri, özlemleri ve kadınların hakları ve statüleri hakkında konuşuyor. Beş kadından biri, cesur, derinden dokunaklı ve akılda kalıcı şiirler yazan genç Afgan yazar Moshagan Saadat.
ENEMIES OF HAPPINESS Eylül 2005’te Afganistan’da, 35 yıl aradan sonra ilk parlamento seçimleri gerçekleşti. 249 milletvekili adayı arasında, 2003 yılında Kabile Büyükleri Büyük Konseyi’nde yozlaşmış savaş ağalarına karşı konuştuğu için muhafazakarların şimşeklerini üstüne çeken 27 yaşındaki cesur, mücadeleci bir kadın olan Malalai Joya da vardı. Bu olağanüstü özgürlük savaşçısının ve seçmenlerin kalbini kazanma şeklinin yanı sıra savaşın parçaladığı Afganistan’daki yaşam ve politikanın bir anlık görüntüsü.
AFGHANISTAN UNVEILED Afganistan’da eğitim almış ilk kadın video gazeteciler tarafından çekilen bu nadir ve tavizsiz film, Taliban’ın baskıcı yönetiminin ve ABD destekli son bombalama kampanyasının Afgan kadınları üzerindeki etkilerini araştırıyor. Daha önce on dört gazeteci kursiyerinden hiçbiri Kabil dışına çıkmamıştı. Biri dışında hiçbiri Taliban ülkelerini kontrol ederken eğitim alamamış veya kariyer yapamamıştı.
Filmleri ücretsiz izlemek için https://www.wmm.com/ adresine giderek kayıt yaptırmanız yeterli.
