Derleyen: Necla Akgökçe
Louise Otto Peters, 19. Yüzyılın ilk yarısında, kadın hakları için mücadele eden kadınlardandı. Alman Kadınlar Derneğini kurucularındandı. Kadın işçilerin hakları için yazılar, şiirler yazdı, gazete ve dergiler çıkardı. Almanya’da hareketin fitilini ateşleyenlerdendi.
“Kadınların seçme seçilme hakkı o zamanlar daha gündemde değildi, ama ‘kadınlar kocalarının ve erkek arkadaşlarının verdiği partiye oy verirler’, dendiğinde beni hep bir gülme tutmuştur.” Kadınların kocalarına göre oy kullandığı ön yargısıyla, dalga geçen bu cümleler Louise Otto Peters’e aittir. Alman Kadın Hareketi’nin öncülerindendir. Kimi yerlerde ise bu hareketin kurucusu olarak adı geçer. Onların oluşturduğu Alman Kadınlar Federasyonu (ADF) içinden çıkmıştır, her şey. Çünkü Almanya’da daha sonra tartışılan her şey kadınlar için çalışma hakkı, meslek sahibi olması, işçi kadınların insanca yaşama hakkı, kreş hakkı bu derneğin öncelikli konuları arasında yer alıyordu. August Bebel’in derneğin açılışında bulunarak bir konuşma yaptığı kadın tarihi kayıtları içinde yer alır.
Louise 26 Mart 1819’da Meißen’da dünyaya geldi. Babası mahkemede idari müdürdü. Baderberg’de burjuva bir evde kardeşleriyle birlikte büyüdü. O dönemde kızlar ancak belli yaşa kadar okula gidebiliyordu. 14 yaşından sonra okulu bırakmak zorunda kaldı. Okumaya ve öğrenmeye çok meraklıydı kendi kendini eğitti. 16 yaşında anne- babasını, 22 yaşında ise Dresden’de avukatlık yapan ve aynı zamanda şair olan nişanlısı Gustav Müller’i kaybetti. Nişanlısının ölümünden sonra kadın olarak kendi ayakları üzerinde durmak için bir meslek edinmeye yazar olmaya karar verdi. Ailesinden kalan küçük bir miras vardı ve bu geçimini sağlamaya yetiyordu. Yazı serüvenine şiirler yazarak başladı. İşçi kadın ve erkeklerin içinde bulunduğu derin yoksulluk ve bunların açığa çıkarılması için harcadığı çabalar, genç kadını politikaya yönlendirdi.
1843’de ilk şiiri Haftalık Meißen Gazetesi’nde yayınlandı, 1844 ise Kathinka isimli romanı yayımlandı, siyasi konularda gazetecilik yapmaya başladı. Daha sonra Leipzig’e giderek burada pek çok yazarla tanıştı, kadın konularına önem veren özgür din hareketiyle temasa geçti. Dantel ören kadınlar hakkında yazdığı şiiri büyük ilgi uyandırdı. Şiirde evden çalışan bu kadınların kötü çalışma koşullarını ele alıyordu. Daha sonra da yazılarında işçi sınıfının sefaletini, içinde yaşadığı insanlık dışı koşulları teşhire devam etti. Kale ve Fabrika isimli eleştiriler bir roman yazdı. Bu romanda sanayileşmenin sınıflar özellikle de işçi sınıfı üzerindeki etkilerini ele alıyordu. Kitap 1846’da sansürlü olarak yayınlandı. Kitabın ilk sansürsüz, eksiksiz baskısı ise ancak 1996 yılında Johanna Ludwig’in, Leipzig’deki sansürlü pasajları bulup yerlerine yerleştirmesinden sonra yayınlanabildi.
1847 yılında yayımladığı Bir Alman Kızının Şarkıları isimli şiir kitabı adeta bir bomba etkisi yarattı.
Devrim zamanı ve kadın gazeteleri
Almanya’da 1848-49 devrimi esnasında Louise Otto devrimi destekleyen çok sayıda makale ve şiir yayımladı. Bunlardan biri 1848 yılının mayıs ayından itibaren işçi komisyonuna kadınların da bulunması gerektiğini söylüyordu. Bakan Gotthard Oberländer ile daha sonra yaptığı konuşmalarda ise kadınların meslek sahibi olma haklarından ve çocuk bakımının halledilmesi gerektiğine vurgu yaparak bu konuların devrimin gündemine girmesini sağladı.
Bu süre içinde toplantılar düzenledi, işçilerden delegasyonlar oluşturdu. Burjuva kökenine rağmen Louise Otto Peters proleter kadınların da dahil olduğu çok geniş bir kadın kesiminin haklarının iyileştirilmesi ve korunmasına çalıştı.
1849 yılından itibaren Kadınlar Gazetesi’ni yayınlamaya başladı. Sloganları “Kadın Özgürlüğü İmparatorluğu için”di. Her sınıftan kadınların bilgi alışverişi yapması için bir platform, diye kendini tanıtıyordu gazete.
Saksonya prensliği, 1850’nin sonunda, kadınların bir araya gelip gazete çıkarmasını yasaklayan yeni bir basın yasasıyla buna tepki gösterdi. Ve gazeteyi yasakladı. Kadınlar Gazetesi, Prusya Gera Prensliği’nde 1852, Leipzig’de de 1853’e kadar varlığını sürdürdü ve dönemin en uzun ömürlü kadın yayını oldu.
Louise 1849’da, Oederan’da kız kardeşi Antonie’yi ziyarete gittiğinde yazar ve gazeteci August Peters ile tanıştı. August daha sonra 1848-49 devrimine katıldığı için altı yıl hapis hapse mahkum oldu. Hapishanede nişanlandılar ve 1858’de Meißen Katedrali’nde evlendiler.
1860’da kocasının yönettiği Mitteldeutsche Volks-Zeitung’da çalışmak üzere onunla birlikte Leipzige gitti. Gazetede kültür sayfalarından sorumluydu. Fakat August Peters 1864’te öldü.
Örgütlü Alman Kadın Hareketinin kurulması
Şubat 1865’te, Louise Otto-Peters, öğretmen Auguste Schmidt, müdür Ottilie von Steyber, pedagog Henriette Goldschmidt ve birkaç kadın, Kadın Eğitimi Derneği’ni kurdular. Dernek Ekim ayında Alman kadın konferansı toplama kararı aldı.
15-18 Ekim 1865 tarihleri arasında Leipzig’de düzenlenen konferansta Alman Kadınlar Federasyonu (ADF) kuruldu. Louise Otto-Peters başkan seçildi, yardımcısı Auguste Schmidt’ti. Her bölgeden gelen kadınların katıldığı ADF’de kadınlar kendileri için örgütleniyorlardı. Derneğe erkekler üye olamıyordu. İsterlerse fahri üye olarak katılabilirlerdi. Amaç hayırseverlik değil, kadınları kendi kendilerine yardım etmeleri için güçlendirmek, onların okula, mesleki ve üniversite eğitimine ve dolayısıyla bağımsız ücretli istihdama erişimini sağlamaktı.
1866’dan itibaren çıkan iki haftalık Neue Bahnen dergisi ADF’nin fikirlerinin yayılmasında etkili olduğu kadar kadın hareketi açısından da önemliydi. O yıl ADF’nin 75 üyesi vardı, 1870’te ise üye sayısı 10 bini geçiyordu. Louise Otto-Peters bu tarihten ölümüne kadar (1895) Auguste Schmidt ile birlikte gazetenin editörlüğünü yürüttü.
Louise Otto-Peters, kadın derneklerindeki çalışmalarını gönüllü olarak yürüttü. Yazar ve gazeteci olarak hayatını kazandı. 28 roman, kısa öykü, opera metni, tarihten kadın portreleri yazdı. Broşür ve denemelerin yanı sıra sayısız şiir ve gazetecilik makalesi içeren 60 civarında kitap yayınladı. Leipzig Yazarlar Derneği’nin kurucusu ve üyesiydi. Bir konuşmasında şöyle diyordu: “Kadın sorununa çözüm üretmek için yapılanları görünce seviniyoruz. Ama gerçek çözüm kadınların kendi iradelerini eline alması, kendi güçlerini keşfetmesiyle mümkün olacaktır”
13 Mart 1895’te Leipzig’te Kreuzstrasse 29’daki kiralık dairesinde 76 yaşında zatürre sonucu yaşamını kaybetti. Yeğeni Anna Niedermüller (1857–1936) ve Dr. Anna Marie Kuhnow (1859–1923), Leipzig’in ilk lisanslı hekimi oldular. Her ikisi de ADF’nin kurucularının “kızları kuşağına” aitti.
https://www.digitales-deutsches-frauenarchiv.de/akteurinnen/louise-otto-peters
https://www.fembio.org/biographie.php/frau/biographie/louise-otto-peters#biografie
